Γιατί η Ελλάδα; Είναι  ο τίτλος ενός βιβλίου της Jacqueline De Romilly, της μεγάλης γαλλίδας ελληνίστριας, που έφυγε από την ζωή τον περασμένο Δεκέμβρη. Τη γνώρισα από τα βιβλία της, που μου τα προμήθευε στις συναντήσεις μας στις Βρυξέλλες, ο Μαρσέλ, φανατικός ελληνιστής και ο ίδιος. «Από έναν παλιό δάσκαλο των γαλλικών», είναι η αφιέρωση στην πρώτη σελίδα ενός απ΄αυτά  και διαβάζοντάς την προχτές θυμήθηκα όλες τις καλές στιγμές μαζί του. Τότε, που έντεχνα στη συζήτηση μου πετούσε ελληνικές λέξεις, τονίζοντας πως δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες στα γαλλικά. Είχαμε φτάσει στο τέλος να μιλάμε γαλλικά με ελληνικές λέξεις!  Κάποια φορά θέλοντας να τονίσω το αδιέξοδό μου για κάποιο θέμα του είπα ότι είμαι μεταξύ «Σκύλλας και Χάρυβδης», τονίζοντας … επί το γαλλικόν, την λήγουσα της κάθε λέξης. Θυμάμαι την καλοκάγαθη αντίδρασή του: « Ά, εδώ δεν αρκεί η γαλλική προφορά, αλλά πρέπει να σκεφτείς και γαλλικά! Ξεκινώντας από την Μασσαλία με κατεύθυνση την Κάτω Ιταλία, πρώτα θα συναντήσεις την Χάρυβδη και μετά την Σκύλλα. Ξέχνα τον Οδυσσέα στα γαλλικά!»

Πολλές φορές από τότε αναρωτήθηκα, που πήγε όλη αυτή η αγάπη των «παλιών» ευρωπαίων για την Ελλάδα του σήμερα. Η De Rοmilly αγάπησε την αρχαία Ελλάδα, γιατί «έτυχε» ένα καλοκαίρι να διαβάσει Θουκυδίδη και της άρεσε και μαζί μ΄αυτόν «περπάτησε» στην Αθήνα του 5^ου π.Χ. αιώνα. Συνάντησε τον Ευρυπίδη και τον Αισχύλο, τον Σωκράτη και τους σοφιστές και έγραψε βιβλία και αμέτρητα άρθρα για όλους αυτούς. Δεν έμεινε, όμως εκεί! Στην πανεπιστημιακή της έδρα, στην πατρίδα της την Γαλλία, δεκαετίες ολόκληρες δίδασκε με θέρμη στους φοιτητές της, ότι όλα αυτά τα έργα των αρχαίων ελλήνων είναι διαχρονικά και ίσως σήμερα πιό επίκαιρα από ποτέ σε δύναμη πνεύματος και συναισθημάτων. Ο επίλογος της ήταν πάντα: « Η Ελλάδα μας άφησε την πρώτη αληθινή λογοτεχνία του δυτικού κόσμου». Αλλά αγαπούσε πολύ και την σημερινή Ελλάδα γι΄αυτό και την επισκεπτόταν συχνά, σε αντίθεση με την ηλικιωμένη κυρία, που συνάντησα μια μέρα στο μετρό των Βρυξελλών. Καθόταν δίπλα μου και είδε πως διάβαζα ελληνικά. Με έκδηλο θαυμασμό με ρώτησε αν είμαι γνήσια ελληνίδα. Πιάσαμε τη συζήτηση, έμαθα πως ήταν καθηγήτρια αρχαίων ελληνικών στο Πανεπιστήμιο και πως αυτό ήταν το σημείο αναφοράς στη ζωή της. Δεν έχασα την ευκαιρία να την καλέσω να βρεθούμε στην Ελλάδα στην επόμενη επίσκεψή της εκεί. Με κάπως απολογητικό ύφος μου απάντησε, ευχαριστώντας για την πρόσκληση, πως δεν έχει πάει ποτέ στην Ελλάδα και ούτε πρόκειται να πάει. Φοβάται, μου είπε, την σύγκριση του χθές με το σήμερα και την τυχόν απογοήτευση …

Η De Romilly ζούσε το χθες στην Ελλάδα του σήμερα. Η Ελλάδα ήταν η αναφορά της, με σεβασμό και δέος για το παρελθόν και απέραντη και αληθινή αγάπη για το παρόν.

Αραιώνουν σιγά-σιγά οι φίλοι σου στην Ευρώπη, Ελλάδα …

No tags

3 comments

<< Εικονική ζωή

Aναφορά παραπόνων >>