Δεν έκλεισε ακόμα ο πρώτος μήνας του καινούργιου χρόνου και έχω πάει σε τουλάχιστον τρεις εκδηλώσεις που τον σηματοδοτούν κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο. Γιορτάζονται παντού στην Ευρώπη τα 500 χρόνια από την αρχή της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, όπου πρωτοστάτησε ο Μαρτίνος Λούθηρος, ένας καθολικός μοναχός. Κατάλαβε από την αρχή την σημασία του γραπτού λόγου, γιατί πολλές ήταν οι ερμηνείες που δίνονταν εκείνη την εποχή και κατά το δοκούν από τον καθένα. Υπήρχαν ήδη πολλές μεταφράσεις των Ιερών Κειμένων αλλά και πολλές παραδόσεις στην εκκλησιαστική ζωή, όμως καμιά απ΄αυτές δεν είχε την πηγή της στο αρχικό κείμενο που ήταν γραμμένο στα ελληνικά και στα εβραϊκά. Το αποτέλεσμα ήταν ένα συνονθύλευμα απόψεων επί βασικών θεμάτων που αφορούσαν την ζωή των ανθρώπων και οδηγούσαν σε αδιέξοδα.

Με τη γνωστή Τοιχοκόλληση των 95 Θέσεων στον Καθεδρικό Ναό του Βίττενμπεργκ, αντέδρασε ο Λούθηρος δυναμικά στην πώληση των συχωροχαρτιών εκ μέρους της καθολικής εκκλησίας, σύμφωνα με την διδασκαλία της οποίας, όποιος τα αγόραζε θα λάμβανε συγχώρεση τόσο για τις δικές του αμαρτίες όσο και για τις αμαρτίες αγαπημένων του προσώπων, που είχαν προαποβιώσει. Έτσι κατάφερε ο Λούθηρος να έχει εναντίον του, τον Πάπα τον ίδιον, που τον είχε αφορίσει ήδη και όλη σχεδόν την εκκλησιαστική και κρατική εξουσία. Τον έψαχναν για να τον εξοντώσουν. Τον γλύτωσε ο μέντοράς του, Φρειδερίκος ο Σοφός, στέλνοντας ιππείς να τον απαγάγουν στο δρόμο από την Worms, όπου είχε πάει για να απολογηθεί και να τον φέρουν στον πύργο του Wartburg κοντά στην πόλη Eisenach. Εδώ έμεινε ο Λούθηρος ένα χρόνο κλεισμένος, μέχρι τον Μάρτιο του 1522. Κανείς δεν γνώριζε, όμως, πού βρισκόταν. Φήμες έλεγαν ότι είχε ήδη συλληφθεί και θανατωθεί.

Εκείνος, κλεισμένος στην τεράστια βιβλιοθήκη του πύργου, μελετούσε και σκεφτόταν. Το αποτέλεσμα ήταν, μέσα σε 10 μόνο εβδομάδες να μεταφράσει τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης από το αρχικό πρωτότυπο ελληνικό κείμενο στα γερμανικά. Αλλά ποιά γερμανικά; Τότε η κάθε περιοχή μιλούσε τη δική της διάλεκτο και ήταν αδύνατο να συνεννοηθούν οι κάτοικοι της Βαυαρίας για παράδειγμα με αυτούς των βορείων γερμανόφωνων περιοχών. Έπρεπε να δημιουργηθεί μια καινούργια κοινή γλώσσα. Το παράπονο του Λούθηρου ήταν ότι δεν υπήρχαν ούτε γραμματικοί ούτε συντακτικοί κανόνες που θα μπορούσε να στηριχθεί για την μετάφραση. Ακολούθησε λοιπόν την κατά λέξη μετάφραση από τα ελληνικά, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για μια κοινή γλώσσα σε όλον τον γερμανόφωνο τότε κόσμο. Ο φίλος του, Philipp Melanchthon (το πραγματικό του όνομα ήταν Schwarzerdt αλλά από αγάπη για τα ελληνικά το άλλαξε: Schwarz- «μέλας», και -erdt «χθων») καθηγητής φιλόλογος στο ίδιο μ΄ αυτόν Πανεπιστήμιο του Eisenach, έκανε τις απαραίτητες διορθώσεις στο αρχικό κείμενο που του έστειλε ο Λούθηρος. Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος και ποιητής Γκαίτε, θα γράψει αργότερα: «Οι Γερμανοί γίνονται κατ΄ αρχάς λαός μετά την μετάφραση της Βίβλου από τον Λούθηρο», θέλοντας έτσι να τονίσει τη σπουδαιότητα της γλώσσας, που πρώτος ο Λούθηρος θεμελίωσε τους κανόνες της.

Τώρα η Καινή Διαθήκη μπορούσε να διαβαστεί το ίδιο παντού στον γερμανικό χώρο. Οι άρχοντες ξεσηκώθηκαν, η επίσημη εκκλησία κήρυξε τον πόλεμο σε αυτή την προσπάθεια, αλλά ο λαός ήταν ενθουσιασμένος και αυτό μετρούσε. Μέσα σε τρεις μήνες εξαντλήθηκαν τα 3000 αντίτυπα, αν και κόστιζε, ενάμισι γκούλντεν το κάθε ένα. Πολλά λεφτά για την εποχή εκείνη. Το 1534 ολοκληρώθηκε η μετάφραση από τον Λούθηρο όλης της Βίβλου.

Μέχρι σήμερα η γερμανική γλώσσα ακολουθεί πιστά και με ευλάβεια τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες των αρχαίων ελληνικών. Διατηρείται για παράδειγμα η δοτική πτώση κλήσης των ουσιαστικών, που στην Ελλάδα είναι παρελθόν…

Στην ερώτηση, «Γιατί η εστίαση στην Αγία Γραφή;», ο Λούθηρος απάντησε «Sola scriptura», το μήνυμα της σωτηρίας διδάσκεται επαρκώς από την Αγία Γραφή και δεν απαιτείται η προσθήκη εκκλησιαστικών παραδόσεων, αρχή που αποτέλεσε τον θεμελιώδη λίθο της Μεταρρύθμισης και που έφερε τα πάνω-κάτω στο εκκλησιαστικό κατεστημένο της εποχής.

No tags

Φωτό: ΝF

Οι ωραίοι άνθρωποι, τα ωραία πράγματα, οι ωραίες στιγμές είναι μια δρασκελιά από σένα! Μπορεί να μην είναι μεγάλα, φαντασμαγορικά  και ανεπανάληπτα ούτε να θέλουν να ορίζουν τη ζωή και το μέλλον σου, αν και δεν το αποκλείω κι αυτό.

Κάποια μικρά και ασήμαντα, αυτά που μπορεί κανείς και τα εφαρμόζει με το που τα σκέφτεται ή που προκύπτουν, είναι, λένε οι ειδικοί, που δίνουν την μέγιστη ικανοποίηση, γιατί το αποτέλεσμα είναι άμεσο και το έχεις μπροστά σου. Είναι μια κίνηση, για παράδειγμα, να σηκωθείς δηλαδή από τον καναπέ της αδράνειας και να αγκαλιάσεις το αγαπημένο σου πρόσωπο. Ένα χαμόγελο με την καλημέρα. Η απόφαση να βγεις δυο βήματα στο μπαλκόνι και παρά το κρύο, που σε τσούζει στο πρόσωπο, να κοιτάξεις ψηλά το αποψινό φεγγάρι, μια λεπτή ασημένια πινελιά στον ξάστερο ουρανό με ευθυγραμμισμένη την Αφροδίτη αριστερά επάνω. Η ομορφιά σε όλη την απλότητα, που γαληνεύει την ψυχή.

Ήταν το βράδυ της δεύτερης μέρας των Χριστουγέννων. Η κόρη επέμενε να βγούμε μια βόλτα στη νυχτερινή πόλη. Θες το κρύο, θες ο φόβος που είχε παραλύσει τις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, μετά το άνανδρο κτύπημα στη χριστουγεννιάτικη υπαίθρια αγορά του Βερολίνου, συνέχιζα για ώρα να αρνούμαι να αφήσω τη σπιτική θαλπωρή και ασφάλεια. Την Grande Place στολισμένη, την έχω δει, άλλωστε τόσα χρόνια όλο τα ίδια, αντέτεινα. Μα αλλού θα μας πήγαινε, είπε. Μια φίλη της περίμενε εμάς για να ξεκινήσει κι εκείνη για τον ίδιον προορισμό. Όλοι και όλα δηλαδή είχαν συνωμοτήσει να με βγάλουν από τη βολή μου…

Φτάσαμε στην Sainte-Catherine, την επιβλητική εκκλησία στο κέντρο των Βρυξελλών, την στιγμή ακριβώς που άρχιζε η προβολή των Origami Lights στην πρόσοψη, ευγενική προσφορά της Ιαπωνίας προς το Βέλγιο για τα 150 χρόνια της μεταξύ τους φιλίας και συνεργασίας και στο πλαίσιο των Plaisirs d´Hiver. Θα ευχόμουν να είσασταν εκεί! Ν΄ ακούγατε τις καμπάνες από το τέμπλο του Shinto να αναγγέλουν το ταξίδι, σε 3D, στην παραδοσιακή και σύγχρονη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Να βλέπατε τα χρώματα και τα σχήματα να εναλλάσσονται στα ρελιέφ των τοίχων της εκκλησίας. Να βλέπατε τους πελαργούς με ανοιχτά διάπλατα τα φτερά τους να μπαινοβγαίνουν στα καμπαναριά της εκκλησίας και να τραβάνε πέρα, πάνω από τις ολάνθιστες κερασιές. Το μαβί της μπουκαμβίλιας να αναρριχάται αργά μέχρι ψηλά την κορυφή και να χάνεται στον νυχτερινό ουρανό. Πράσινα λιβάδια και δάση από μπαμπού να έρχονται και να γλιστρούν απαλά στο πλάι και να δίνουν τη θέση τους σε ήρεμα ποτάμια και γλυκόστρωτες λίμνες. Και μετά τα κύματα… Τι ομορφιά εκεί μπροστά στα έκπληκτα μάτια εκατοντάδων ανθρώπων που άφησαν, όπως εγώ, τη οικεία νωχελική κατάσταση, για το κάτι που δεν προμηνυόταν δα από την αρχή και εξαιρετικό, αυτό δηλαδή που θα άξιζε την «θυσία». Κι όμως! Ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να περάσει μπροστά από τα μάτια μου στο τέλος μιας δύσκολης χρονιάς. Με αντάμειψε και με το παραπάνω η απόφαση να σηκωθώ και να πάω.

Και σήμερα, στη αρχή μιας άλλης χρονιάς, όλα τα ωραία είναι μπροστά, σ΄ όσους έχουν μάτια να τα δουν και να τα πιστέψουν. Άδειες οι σελίδες στην ατζέντα της ζωής σου ακόμα. Βάλε μπόλικο χαμόγελο από την αρχή σε κάθε σελίδα, πολλή αγάπη και μια ιδέα λησμονιάς από τώρα για όσα μπορεί να σε λυπήσουν και να σε πικράνουν. Και πάρε την απόφαση να ξεκινάς την κάθε μέρα για ένα νέο «ταξίδι», κοιτώντας πάντα ψηλά για οδηγία. Και πρόσμενε τα όμορφα και ωραία, που δεν μπορεί παρά να ρθούνε.

Και μη ξεχνάς, μικρό ή μεγάλο το «ταξίδι», πάντα με ένα πρώτο βήμα ξεκινάει, και αυτό θα πρέπει να το κάνεις εσύ ο ίδιος!

Καλή χρονιά!

No tags

Αν με ρωτούσατε πριν δέκα χρόνια, για την προοπτική να συμπεριληφθούν στην ευρωπαϊκή  πολιτική ατζέντα θέματα Θρησκευτικής Ελευθερίας, θα απαντούσα με βεβαιότητα, πως όχι. Όχι γιατί δεν θα ήταν ένα θέμα για διάλογο, ούτε ότι δεν θα ενδιέφερε τον κόσμο, αλλά – πώς να το κάνουμε – δεν ήταν κάτι, που ως θέμα θα μπορούσε να απασχολήσει σοβαρά την πολιτική της Ευρώπης τότε. Η Θρησκευτική Ελευθερία ήταν πλήρως κατοχυρωμένη σε πλήθος εθνικών συνταγμάτων και σε αμέτρητες ευρωπαϊκές διακηρύξεις και διατάξεις. Μέχρι και σήμερα ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει και να ασκεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα, ζώντας στα πλαίσια μιας δημοκρατικής κοινωνίας, ακολουθώντας τους κανόνες της. Δεν θα υπήρχαν δηλαδή κορυφαία σημεία αναφοράς για έναν διακρατικό διάλογο τότε.

Όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει εδώ και πολύ καιρό. Η Ευρώπη καλείται πλέον να πάρει πολιτική θέση σε θέματα Θρησκευτικής Ελευθερίας και να διαχειριστεί καταστάσεις, που δεν διαδραματίζονται στα εδάφη της, αλλά οι συνέπειές τους την ταλανίζουν και την ίδια.

Κάπου 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν αυτή τη στιγμή σε χώρες ανά την υφήλιο, όπου δεν τους επιτρέπεται να ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Θρησκευτικές και ιδιαίτερα χριστιανικές μειονότητες στενάζουν κυριολεκτικά κάτω από το βάρος της μισαλλοδοξίας εκ μέρους  συνανθρώπων τους  χωρίς όρια αλλά και χωρίς λόγο.

Αυτή η ωμή παγκόσμια πραγματικότητα ήταν και το θέμα ενός συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στους χώρους του Ευρωκοινοβουλίου. Θρησκευτικοί αρχηγοί, μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων, επιστήμονες-ερευνητές, πολιτικοί και άλλοι παράγοντες, που είχαν κληθεί να συμμετέχουν στη συζήτηση έφεραν παραδείγματα από τις διάφορες χώρες που ζουν και τόνισαν παράλληλα την ανάγκη της εκπαίδευσης στα σχολεία και την ευθύνη της οικογένειας προκειμένου τα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον, το οποίο είναι ανεκτικό στο διαφορετικό και μάλιστα σε σχέση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του άλλου.

Όταν ακούμε, για παράδειγμα, για διωγμούς χριστιανών ο νους μας πάει ίσως στις ρωμαϊκές κατακόμβες και σε άλλους πολιτισμούς ξένους προς τον ευρωπαϊκό. Οι εικόνες, που βλέπουν τα μάτια μας όμως καθημερινά τα τελευταία χρόνια, είναι αμείλικτες. Συνάνθρωποί μας βασανίζονται  μέχρι θανάτου πολλές φορές, μόνο και μόνο γιατί έτυχε να ζουν σε τόπους που η Θρησκευτική Ελευθερία είναι έννοια άγνωστη και ξένη και όπου άνθρωποι με άλλες αξίες ορίζουν την τύχη τους και την ζωή τους. Τι κάνει η Ευρώπη για όλα αυτά, ήταν στο τέλος το ερώτημα.

Πολλές οι εισηγήσεις και άλλες τόσες οι αναφορές για την ανάγκη διαλόγου, δια-θρησκευτικού και δια-εκκλησιαστικού, μεταξύ κρατών και εκκλησιών και εκκλησιών μεταξύ τους, τόσο εντός των συνόρων της Ευρώπης όσο και εκτός. Γιατί όταν μιλάμε για Θρησκευτική Ελευθερία, την εννοούμε ως ανθρώπινο δικαίωμα για τον καθέναν και με παγκόσμια ισχύ, τόνισε ένας σύνεδρος, εθελοντής-συνεργάτης ενός ανθρωπιστικού κέντρου στον Λίβανο, αναφερόμενος στη συνέχεια στα 400.000 παιδιά στη Συρία, που δεν θα μπορέσουν και φέτος να πάνε στο σχολείο.

Το δικό μου ιδιαίτερο ενδιαφέρον κίνησε το απογευματινό πρόγραμμα, με τίτλο, «Το μέλλον των  Ιουδαϊκών Κοινοτήτων στην Ευρώπη». Πίστευα μέχρι εκείνη τη στιγμή, πως ειδικά αυτή η θρησκευτική κοινότητα, τουλάχιστον στην Ευρώπη και με το Ολοκαύτωμα στην πλάτη δεν θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης.

Δεν ήταν τόσο η παρουσία του Προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σούλτς, καθώς και των Αντιπροέδρων, Αντόνιο Ταγιάνι και Φρανς Τίμμερμαν, ούτε η πρόσκλησή τους για τη δεξίωση μετά στην εμβληματική αίθουσα «Yehudi Menuhim», με αποκλειστικά kosher εδέσματα, που πρώτη φορά άλλωστε δοκίμαζα, και με εντυπωσίασαν. Περισσότερο τράβηξε την προσοχή μου, η επίσημη ανακοίνωση του Μάρτιν Σούλτς, πως τα Ευρωπαϊκά Όργανα έχουν ορίσει τον μεν Αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, ως υπεύθυνο του Διαλόγου σε ανώτατο βαθμό, σύμφωνα με το άρθρο 17 της Συνθήκης της Λισαβόνας, ανάμεσα στα Ευρωπαϊκά Όργανα και τις Εκκλησίες και Θρησκευτικές Κοινότητες, που είναι αναγνωρισμένες, σύμφωνα με τους νόμους που ισχύουν στο κάθε κράτος μέλος. Ο δε Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμμερμαν, ορίστηκε, ως ο υπεύθυνος για την πρακτική εφαρμογή του άρθρου αυτού. Πιο ψηλά δεν θα μπορούσε να τεθεί ο πήχης από άποψη αρμοδίων προσώπων.

Αλλά επ΄ αυτού στο επόμενο. Όπως και για την ενεργό παρουσία του Μπερνάρ-Ανρί Λεβί (Bernard-Henri Lévy), του μεγάλου σύγχρονου γάλλου φιλοσόφου και ιδρυτή του κινήματος „Nouveaux Philosophes“(Νέοι Φιλόσοφοι), που έκλεισε και την συνεδριακή βραδιά.

No tags

Μία-μία οι καθολικές εκκλησίες των Βρυξελλών αδειάζουν. Το χριστεπώνυμο ποίμνιο της πρωτεύουσας περνά κάπου αλλού τα κυριακάτικα πρωινά του, πάντως όχι στην εκκλησία της ενορίας του. Οι καμπάνες των εκκλησιών αυτών έχουν πάψει από χρόνια να καλούν τους πιστούς στη λειτουργία, επειδή κάποιοι κάτοικοι της περιοχής ήθελαν την ησυχία τους και τον κυριακάτικο ύπνο τους. Πέτυχαν λοιπόν την σιωπή των καμπαναριών. Τα άλλα ήλθαν μετά από μόνα τους …

Ο Επίσκοπος των Βρυξελλών αποφάσισε, ότι είναι πολλές οι 108 εκκλησίες που υπάρχουν στην πόλη και αν όχι όλες, τουλάχιστον οι περισσότερες πρέπει να κλείσουν ή να αλλάξουν χρήση. Δεν πάει ο κόσμος τις Κυριακές στην εκκλησία και τα κόστη για τους πέντε-δέκα πιστούς, κυρίως ηλικιωμένους, που απαιτεί η λειτουργία τους είναι αντιστρόφως ανάλογα με το αποτέλεσμα. Άνοιξε έτσι τον ασκό του Αιόλου και ανάγκασε «πιστούς» και «απίστους» ενορίτες – όλοι μας μπαίνουμε σε μια ανοιχτή εκκλησία και ανάβουμε ένα κεράκι γιατί ποτέ δεν ξέρεις, μούλεγε φίλος τις προάλλες! – να βγουν από το καβούκι τους και τη σιωπή τους. Με ένα ευρώ το χρόνο «φόρο» για κάθε κάτοικο της ενορίας, μπορούν να καλυφθούν τα κόστη λειτουργίας, απάντησαν στον Επίσκοπο. Με έρευνα έδειξαν, ότι οι «πιστοί» καθολικοί, αυτοί δηλαδή που πηγαίνουν κάθε Κυριακή στην εκκλησία είναι κάπου 144.000, ενώ ο Επίσκοπος ισχυρίζεται ότι μόλις περνούν τους χίλιους στην πόλη!

Στο μόνο που υποχώρησε είναι στο να αλλάξει την απόφαση, ώστε η επιβλητική εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στο κέντρο των Βρυξελλών να μη γίνει κλειστή αγορά, όπως προβλεπόταν (είχα γράψει παλιότερα γι΄ αυτό) αλλά να παραμείνει εκκλησία, έστω και κλειστή προς το παρόν. Εξάλλου ανέφερε, ότι πολλά κτίρια εκκλησιών έχουν δοθεί σε ορθόδοξους, σέρβους και ρουμάνους για τις ανάγκες Λατρείας του Δόγματός τους. Όσες μένουν δεν συμφέρουν τον εκκλησιαστικό προϋπολογισμό. Θα μπορούσαν να γίνουν σχολεία, που πάσχει η πόλη, είπε.

Πώς έφτασε ο Επίσκοπος, λογικά ορμώμενος βέβαια και βάση στατιστικών, σε μια τέτοια ρηξικέλευθη απόφαση; Είναι τα κόστη λειτουργίας για τα κτίρια, που τον τρόμαξαν; Όχι τόσο, απάντησε ο ίδιος, όσο η αλλαγή πλεύσης των πιστών, στις Βρυξέλλες και παντού στην Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν πάνε οι άνθρωποι πια στην εκκλησία και οι εκκλησίες δεν είναι ο τόπος που γράφεται η οικογενειακή ιστορία των ενοριτών. Σε κάποιες εκκλησίες που διακονούν κάποιοι «χαρισματικοί» ιερείς μαζεύεται κόσμος. Οι άλλες μένουν άδειες και δείχνουν μια θλιβερή εικόνα.

Στα καθ΄ ημάς τώρα, διάβαζα σήμερα για την απεργία των εργαζομένων σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, με αίτημα τη μη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, γιατί ούτε ωφέλιμο είναι αυτό για τους καταναλωτές, ούτε αναγκαίο.

Και θυμήθηκα, πως κάπως έτσι ξεκίνησε και σε κάποιες δυτικές χώρες, πριν κάποιες δεκαετίες, με την έμμεση κατάργηση δηλαδή της κυριακάτικης ανάπαυσης. Για τους «πιστούς» χριστιανούς αυτό σήμαινε κατάργηση της Κυριακάτικης Λατρείας, όπως την είχαν μάθει από τους γονείς τους. Ανοιχτά καταστήματα τις Κυριακές, σχολικές και άλλες δραστηριότητες τα κυριακάτικα πρωινά, δεν επέτρεπαν πλέον στην οικογένεια να εκτελέσει τα εκκλησιαστικά της καθήκοντα, με αποτέλεσμα να μένουν άδειες οι εκκλησίες, με λίγους ηλικιωμένους να φυλάνε Θερμοπύλες …

Τίποτα δεν έρχεται τελικά από μόνο του! Αίτιο και αιτιατό, που λένε και οι φυσικοί …

No tags

Ο πρώτος χρόνος που έζησα εκτός Ελλάδος ήταν και ο τελευταίος της χώρας πριν μπει στην τότε ΕΟΚ. Με ένα πανεπιστημιακό πτυχίο στην τσέπη και την περηφάνια της νιότης, που τα ξέρει όλα και τα θέλει όλα έφτασα στο Αμβούργο της Γερμανίας. Είχα γαλουχηθεί με την ιδέα της υπεροχής, έναντι των ξένων, λόγω Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Σωκράτη. Γράφτηκα στο εκεί Πανεπιστήμιο για μεταπτυχιακό και ένιωθα έτοιμη να αντιμετωπίσω τους πάντες και τα πάντα. Μέχρις εκείνο το πρωί στην πανεπιστημιακή κλινική του Έπεντορφ. Η νοσοκόμος ζήτησε να επαναλάβω την υποχρεωτική για όλους τους ξένους ακτινογραφία, γιατί η πρώτη έδειξε ότι έπασχα από φυματίωση! Με όσα γερμανικά ήξερα τότε προσπάθησα να της εξηγήσω ότι κάποιο λάθος θα έγινε, γιατί εγώ, σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους αφρικανούς που περίμεναν στην ουρά, ερχόμουν κατευθείαν από μια ευρωπαϊκή χώρα και στην Ευρώπη η συγκεκριμένη ασθένεια είχε από δεκαετίες εκλείψει. Δεν ήθελα να υποστώ δεύτερη ανώφελη ακτινοβολία. Με ένα ζόρι που δεν ήμουν συνηθισμένη με πήγε πάλι στα εργαστήρια. Ήμουν από χώρα εκτός Ευρώπης μου είπε αυστηρά, σχεδόν επιτιμητικά και εκείνη έπρεπε να ακολουθήσει την διαδικασία που ισχύει γι΄αυτές τις «τρίτες» χώρες, χωρίς καμιά εξαίρεση. Πολύ με πείραξε, αυτό το «τρίτες χώρες», περισσότερο από την πιθανή ασθένεια, καθώς ήμουν και σίγουρη ότι δεν την είχα. Μου θύμιζε πεινασμένα παιδάκια με πρησμένες κοιλιές και άλλα τέτοια τραγικά.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 το πρωί χτυπάει το κουδούνι στο σπίτι. Ο σύζυγός μου είχε ήδη φύγει νωρίς για το Πανεπιστήμιο και ήμουν μόνη. Μια κυρία εμφανίστηκε στην πόρτα και μου ζήτησε να μπει. Φαντάστηκα ότι θα ήταν κάποια γειτόνισσα ή τέλος πάντων κάποια γνωστή της οικογένειας για να μας χτυπήσει τέτοια ώρα το κουδούνι. Την ρώτησα, αν ήθελε καφέ. Αντί για απάντηση με ρώτησε πού είναι η κρεβατοκάμαρά μας! Την κοίταξα παράξενα αλλά το βλέμμα της δεν μου άφηνε περιθώρια για άρνηση. Ξέστρωσε το κρεβάτι με μια απότομη κίνηση, άνοιξε συρτάρια, μπήκε στο μπάνιο και μέτρησε τις οδοντόβουρτσες. Την ακολουθούσα σα χαμένη. Στην κουζίνα άπλωσε στο τραπέζι ένα ντοσιέ και άρχισε τις ερωτήσεις. Πότε και που παντρευτήκαμε με τον άνδρα μου, από τι χρήματα ζούμε και αν εργάζομαι και που; Της είπα ότι το επάγγελμά μου είναι δικηγόρος αλλά δεν το εξασκώ. Με κοίταξε κάπως διφορούμενα. Δεν την κατάλαβα την απάντησή της μόνο τις τελευταίες λέξεις έπιασα, ότι τάχα ξέρει ότι υπάρχουν πολλά ελληνικά εστιατόρια στην πόλη… Όταν έμεινα και πάλι μόνη είχα εκείνη τη στυφή γεύση στο στόμα και στην καρδιά, ότι ήμουν μια οποιαδήποτε «τρικοσμική» γι΄αυτή την υπάλληλο, όπως έμαθα εκ των υστέρων, που έκανε απλά τη δουλειά της, να ανακαλύψει δηλαδή παράνομους οικονομικούς μετανάστες, που με δήθεν νόμιμα χαρτιά, εικονικού γάμου για παράδειγμα, εισέβαλαν στη χώρα.

Ένα χρόνο αργότερα από το περιστατικό αυτό, πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ. Αυτόματα και χωρίς ιδιαίτερες διαδικασίες από «τριτοκοσμική» έγινα ισότιμη πολίτις σε όσα ευρωπαϊκά κράτη έζησα και ζω μέχρι σήμερα και έτσι με αντιμετωπίζουν πλέον οι δημόσιες υπηρεσίες της κάθε ξένης χώρας. Έχω πάντα το ελληνικό μου διαβατήριο, αλλά σπάνια το χρησιμοποιώ γιατί αρκεί η ελληνική αστυνομική μου ταυτότητα, όπως ισχύει για όλους τους υπόλοιπους ευρωπαίους. Ήταν για μένα, μετά τις πρώτες τραυματικές εμπειρίες, ως «τριτοκοσμική», θέμα αξιοπρέπειας να έχω ίδια δικαιώματα με τους υπηκόους του εκάστοτε κράτους και να με αντιμετωπίζουν ισότιμα. Και σε περιπτώσεις που δεν συνέβαινε αυτό – «ξινοί» υπάρχουν παντού! -, ως πολίτις της μετέπειτα Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ήξερα να διεκδικώ το δίκιο μου γιατί ένιωθα αυτή τη μεγαλόπνοη ιδέα των Σούμαν, Μονέ, Άντεναουερ και άλλων σοφών ευρωπαίων που οι περισσότεροι διαπνέονταν από χριστιανικά ιδεώδη, σαν δίχτυ ασφαλείας κάτω από τα πόδια μου. Και δεν αναφέρομαι σε οικονομικά ή άλλα οφέλη, αλλά στα μικρά και καθημερινά, που αντιμετωπίζει κάθε ξένος υπήκοος σε άλλη χώρα. Σκέφτομαι, λοιπόν, τα όσα θα κληθούν οι βρετανοί υπήκοοι να αντιμετωπίσουν σε χώρες της ΕΕ, ως «τριτοκοσμικοί» πλέον συν τοις άλλοις, μετά το πρόσφατο δημοψήφισμα υπέρ της εξόδου της χώρας των από την ΕΕ.

Μπορεί να είναι έτοιμος κανείς να ρισκάρει πολλά στη ζωή του, αλλά το άθλημα της σχοινοβασίας, χρειάζεται δίχτυ ασφαλείας από κάτω, αλλιώς είναι παιχνίδι με τη φωτιά, εις βάρος του σχοινοβάτη φυσικά πάντα!

No tags

Έγινε πρωτοσέλιδο στις τοπικές εφημερίδες αλλά δεν πέρασε απαρατήρητη η είδηση και από τον διεθνή τύπο. «Πρόσφατα δραπέτευσαν δύο βαρυποινίτες από τις φυλακές …», κάτι τέτοιο ήρθε στο νου μου διαβάζοντας το «βαφτιστικό όνομα» της περί ου η είδηση: Drapetis bruscellensis!

Για έλλειψη φαντασίας δεν μπορούν πάντως να κατηγορηθούν οι εντομολόγοι του Βασιλικού Ινστιτούτου Φυσικών Επιστημών του Βελγίου (IRSNB), είκοσι χρόνια τους το είχε σκάσει, έβγαλαν κι εκείνοι το άχτι τους στο όνομα. Δεν πάει ο νους, αλλά η «Δραπέτισσα των Βρυξελλών» είναι ένα μυγάκι μεγέθους μόλις δύο χιλιοστών, με μαύρο, γυαλιστερό θώρακα. Μελετώντας εξονυχιστικά το DNA της και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της (τις κεραίες, τα πόδια, ακόμη και τα γεννητικά όργανα!) αντιλήφθηκαν το μέγεθος της ανακάλυψής τους, οι ερευνητές. «Είναι πάρα πολύ σπάνιο να ανακαλύπτεται ένα άγνωστο είδος στο Βέλγιο. Η τελευταία ανακάλυψη νέου είδους μύγας στον ευρωπαϊκό χώρο χρονολογείται πριν από 20 χρόνια», δήλωσε ο υπεύθυνος της ομάδας.

Σαφώς και δεν αμφιβάλω για το μέγεθος της ανακάλυψης. Βέβαια η μόνη μύγα που ήξερα εγώ η αδαής μέχρι σήμερα, ήταν η μύγα Τσε-Τσε, αυτή που όταν σε τσιμπήσει σε στέλνει κατ’ ευθείαν στην αγκαλιά του Μορφέα, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη ζωή σου. Αλλά αυτή προτιμούσε πάντα άλλους πιο ζεστούς παραλλήλους και δεν είχα λόγους να ανησυχώ. Αυτό, όμως, που με εντυπωσίασε στην είδηση είναι, ότι γίνονται τέτοιες ανακαλύψεις στο Βέλγιο δεδομένων των κλιματολογικών συνθηκών (βροχή και πάλι βροχή και καταχνιά, χειμώνα-καλοκαίρι!) και επί πλέον, ότι ζούσα τόσα χρόνια σε αγαστή γειτνίαση με μια … δραπέτισσα και δεν το είχα πάρει είδηση. Το Δάσος του Σουάν (Forêt du Soigne) δεν είναι μακριά από το σπίτι μου.

Συνήθως οι μύγες ζουν – έτσι νόμιζα – κυρίως σε κατοικημένες περιοχές, αλλά κάποιες φαίνεται το είχαν σκάσει τα τελευταία χρόνια, κουρασμένες από το άγχος της πόλης και δραπέτευσαν σε πιο ρομαντικούς κόσμους. Εκεί βέβαια συχνάζουν και κάποιοι περίεργοι εντομολόγοι και να, που δεν άργησε η σύλληψη. Είχαν τοποθετήσει, διάβασα, μια εντομοπαγίδα και περίμεναν.

Γνωστή η μέθοδος της παγίδας, ξέρουν οι εντομολόγοι από τέτοια. Αφού ένα τόσο δα μυγάκι στο δάσος δεν τους ξέφυγε –και μπράβο στην υπομονή τους είκοσι χρόνια! -, καλό θα ήταν να πέρναγαν την τέχνη τους και σε κάποια άλλα επαγγέλματα, που κυνηγούν αληθινούς δραπέτες αυτή τη φορά και κάθε είδους.

Έτσι, εκτός από τα γνωστά «λαχανάκια Βρυξελλών» η πόλη περνάει στην ιστορία και για την «Δραπέτισσά» της, που ευτυχώς έπεσε στην παγίδα των διωκτών της και μπορούμε οι λοιποί να κοιμόμαστε πλέον ήσυχοι!

No tags

Ακολουθώντας την παράδοση, ο καλός μας φίλος, Αριστείδης Λαυρέντζος, μας κάλεσε, όλους εμάς τους έλληνες των Βρυξελλών, να παρακολουθήσουμε την παράσταση του έργου που σκηνοθέτησε, «Η τρίτη όψη του νομίσματος», με τον θίασο ΘΕΣΠΙΣ. Ξεφεύγοντας από έργα του Ρακίνα, Τσέχωφ και άλλα «κλασικά και μεγαλοπρεπή», με τα οποία μας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια, θέλησε να μας φέρει στο σήμερα και στα προβλήματά του. Η «κόκκινη κλωστή» στο έργο είναι το χρήμα και η δίψα για την εξουσία των ανθρώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έρχονται σε επαφή μαζί τους. Κακίες, μικρότητες, άνομες φιλοδοξίες και άλλα συναφή μα πέρα για πέρα ανθρώπινα έρχονται στην επιφάνεια και καταδυναστεύουν τη ζωή των άλλων, χωρίς να χαρίζουν όμως την ευτυχία και την λύτρωση από τα πάθη σε όσους έχουν μόνο αυτά στην καρδιά τους και ξεχνούν το αμετάκλητο του χρόνου, που κυλάει αδυσώπητα. Για πλούσιους και φτωχούς, δίκαιους και άδικους, συμβιβασμένους και ασυμβίβαστους. Πώς να μάθουν να ισορροπούν το «νόμισμα» της ζωή τους, εκεί ψηλά στην εξουσία, χωρίς αξίες πραγματικές και χωρίς πίστη στον Θεό;

Όλα ήταν, όπως έπρεπε, στην παράσταση και είχε όλο το δίκιο με το μέρος του, ο καλός μας φίλος, να είναι περήφανος, για «το παρόν», που απλόχερα μας προσέφερε. Γεμάτο το μικρό θέατρο, „Comédie Claude Volter“. «Μέρος των εσόδων θα διατεθεί για ιατρικές ανάγκες στην Ελλάδα», είδα γραμμένο με ξεχωριστό μελάνι στο εισιτήριο. Ένας λόγος παραπάνω για να πάτε! Την Κυριακή το απόγευμα είναι η τελευταία παράσταση, μη την χάσετε!

Αυτό που ζούμε σήμερα μετράει και είναι στο χέρι μας να το κάνουμε καλύτερο ή να το αφήσουμε να μας σύρει εκεί που κατά βάθος δεν θέλουμε αλλά αδύναμοι να αντισταθούμε, μοιραία αφηνόμαστε …

No tags

Να είσαι στο πατρικό και να λείπει ο πατέρας… Άδεια η γωνιά του και άδεια τα μάτια από τα δάκρυα. Δεν είναι πια εδώ να μας καλωσορίσει και να μας σφίξει το χέρι με αγάπη στα δικά του. Έφυγε ήσυχα, ειρηνικά και αθόρυβα, ο ποιητής του Παρνασσού και της Λιάκουρας. Έμεινε μόνο το δέντρο στο απέναντι βουνό, που φύτεψε, όπως μας έλεγε, όταν ήταν νέος. Να το αγναντεύουμε από το μπαλκονάκι και να τον θυμόμαστε.

Ευτύχησε να δει παιδιά και εγγόνια. «Ήρθε το ασκέρι;», με ρώτησε την Μ. Παρασκευή με αγωνία και όταν τον διαβεβαίωσα γι΄ αυτό ότι όλοι έφτασαν καλά, είπε, «δόξα στο Θεό»  και ήταν οι τελευταίες κουβέντες που άκουσα καθαρά από τα χείλη του.

Ακολούθησε η εβδομάδα η λεγόμενη της Διακαινησίμου, με το «Χριστός ανέστη» να ακούγεται παντού στο δρόμο και στη γειτονιά, αντί για καλημέρα. Παιδιά και εγγόνια δεν φύγαμε στιγμή από κοντά του. Μετρημένες οι ανάσες του πλέον. Μας θύμιζε τον «Γέρο και το καρυοφύλλι του», από το ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη:

Εγέρασα μωρές παιδιά… Θέλω να πάω να κοιμηθώ. Εστρέφεψ΄η καρδιά μου…
Κόψτε κλαρί απ΄τον λόγγο, νάναι χλωρό και δροσερό νάναι ανθούς γεμάτο
Και στρώστε το κρεβάτι μου και βάλτε με να πέσω…

Έτσι και κάναμε, όταν ήρθε εκείνη η ώρα η οδυνηρή. Ανεβήκαμε στον Παρνασσό και κόψαμε κορφάδες από έλατο και άνθη από τον τόπο που αγάπησε και ύμνησε στα ποιήματά του και τον στολίσαμε μόνοι μας για το τελευταίο ταξίδι.

Αναστάσιμη η λειτουργία στην εκκλησία την περασμένη Κυριακή, την πρώτη εβδομάδα μετά το Πάσχα και ούτε ένας λόγος πένθιμος για τον 95χρονο που αποδήμησε. Έτσι του ταίριαζε άλλωστε. Αγαπούσε τον Θεό και ανάμεσα στα τόσα χειρόγραφα ανακάλυψα τυχαία ένα με ημερομηνία παλιά:

Καθοδήγησε, Θεέ μου, τη σκέψη μου και τα συναισθήματά μου
σε όλα τα έργα μου και τα λόγια μου.
Σε όλες τις απρόοπτες περιστάσεις μη με αφήσεις
να ξεχάσω ότι τα πάντα προέρχονται από Σένα.

Η προσευχή ενός απλού ανθρώπου.

Χριστός ανέστη, ψάλλαμε όλοι μαζί στο τέλος της νεκρώσιμης ακολουθίας που δεν μπορούσε να έχει πιο χαρμόσυνο μήνυμα! Κι εμείς σφουγγίζοντας τα δάκρυα για το κενό που άφηνε πλέον στη ζωή μας ο αμετάκλητος μισεμός του, προσδοκούμε ανάσταση νεκρών, πιστεύοντας σε μια ζωή πέρα από τον τάφο, στην Αιωνιότητα.

Καλή αντάμωση, Πατέρα!

No tags

Ήμουν στις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου, όταν γνώρισα την Ίνγκε. Είχε έρθει με τους γονείς και την αδελφή της από το Βέλγιο για να επισκεφτούν τους Δελφούς και έκαναν στάση στην πλατεία μπροστά στο πατρικό μου. Έτυχε να ήμουν έξω και από περιέργεια τους ρώτησα από πού έρχονταν. Ήταν τα χρόνια που η μόνη ξένη γλώσσα που μαθαίναμε στο ελληνικό γυμνάσιο ήταν τα γαλλικά και στην Ευρώπη ανθούσαν παράλληλα τα ουμανιστικά γυμνάσια, όπου μάθαιναν αρχαία ελληνικά. Κάθε καθώς πρέπει οικογένεια έφερνε επίσκεψη τους τελειόφοιτους για να γνωρίσουν από κοντά την χώρα στην οποία άνθισε η φιλοσοφία και το θέατρο, όπως τα διάβαζαν στα σχολεία τους, στο πρωτότυπο εννοείται.

Αρχίσαμε την αλληλογραφία και κάθε που ερχόταν γράμμα από το Βέλγιο το διάβαζα μεγαλόφωνα στην τάξη, στην ώρα των γαλλικών. Δεν ξέρω αν έκανε κι εκείνη το ίδιο στη δική της. Για μένα πάντως ήταν κάτι το ξεχωριστό, το κάθε γράμμα της. Τα χρόνια πέρασαν προστέθηκαν σύζυγοι και παιδιά και τα γράμματα αραίωσαν, μέχρι που σταμάτησαν. Ο δικός μας δρόμος μετά μας έφερε οικογενειακώς στο Βέλγιο και την θυμήθηκα πάλι. Είχαν περάσει, όμως κοντά είκοσι χρόνια από το τελευταίο γράμμα της Ίνγκε. Δεν περίμενα να πάρω απάντηση αλλά της έγραψα σ΄ εκείνη την παλιά διεύθυνση που είχα. Απάντησε αμέσως και από τότε βλεπόμαστε όσο συχνά θέλουμε και το επιτρέπουν οι ασχολίες μας.

Όταν μας καλεί τις Κυριακές στο σπίτι της, ξέρουμε ότι το απόγευμα θα το περάσουμε με εικαστικά. Γνωστή πλέον ζωγράφος η ίδια στην πατρίδα της βρίσκει ό,τι πιο όμορφο βελγικό, στην τέχνη, για να μας ξεναγήσει και να μας το μεταδώσει με την μοναδική φιλική αλλά άκρως επαγγελματική ζεστασιά της. Έτσι και την τελευταία Κυριακή μας ξενάγησε στο ίδρυμα Verbeke, έναν πολυχώρο λίγο έξω από την Αμβέρσα, όπου ο Theo Jansen και ο Zoro Feigl παρουσίαζαν τα έργα τους σε κίνηση. Με εντυπωσίασε ένα από αυτά, η κινούμενη παπαρούνα, του δεύτερου, στην παρακείμενη φωτογραφία. Η έκθεση έγινε σε συνέχεια της πρώτης διεθνούς έκθεσης στο είδος της που είχε γίνει πριν από 55 χρόνια σε μουσείο στο Άμστερνταμ. Αξίζει!

Λίγο πριν την έξοδο, το βλέμμα μου έπεσε σε μια σκοτεινή αίθουσα και θέλησα να δω τι έκρυβε. Διακριτικά η φίλη μου με τράβηξε να προχωρήσουμε. Δεκάδες παλιές ταφόπλακες, από μαύρο γρανίτη κείτονταν ανάκατα ριγμένες στο πάτωμα, με τα ονόματα των αποθανόντων γραμμένα πάνω τους. Ο βέλγος καλλιτέχνης δεν μου έδινε περιθώρια να τον προσπεράσω: Γιάν Φαμπρ! Μυστήριος, προκλητικός, ακαταλαβίστικος τουλάχιστον για μένα και απωθητικός στην πρώτη αυτή του δημιουργία που είδα με τα μάτια μου και εκ του σύνεγγυς. «Είναι και στο Βέλγιο αμφισβητούμενος και πολύ ψηλομύτης» με πρόφτασε η φίλη μου γνωρίζοντας την αντίδραση που προκάλεσε στην Ελλάδα η απόφαση που είχε ληφθεί να γινόταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής στο Φεστιβάλ Αθηνών. «Καλύτερα που δεν έγινε! Δεν θα ταίριαζε στην Ελλάδα», συνέχισε η φίλη μου και με έπιασε αποφασιστικά αγκαζέ να προχωρήσουμε έξω στον λιγοστό ήλιο του βελγικού απογεύματος.

Αχ, αυτά τα ουμανιστικά γυμνάσια της Ευρώπης, που έδωσαν αφορμές για φιλίες που κρατούν δεκαετίες σταθερά και για αμφίδρομες αγάπες προς μια άλλη χώρα που δεν είναι η πατρίδα σου, αλλά την νιώθεις δική σου επειδή κάποιοι γκαρδιακοί σου έτυχε να γεννηθούν εκεί!

No tags

Θα μου έπαιρνε μέρες να απαντήσω προσωπικά σε κάθε μήνυμα και τηλεφώνημα, που δέχτηκα χθες! Έτσι συγχωρέστε μου που θα χρησιμοποιήσω το μπλογκ γι΄αυτό τον σκοπό. Με «πνίγουν» όμως κάποια πράγματα …

Ήλθαν τα πάνω κάτω για μένα, χθες. Δύο μέλη της οικογένειας ήταν αποκλεισμένα σε κτίρια, λίγα μόλις μέτρα από το σημείο της έκρηξης στο μετρό, στο κέντρο των Βρυξελλών. Κανείς δεν ήξερε αλλά μάλλον περίμεναν κάπου εκεί κοντά, στην ευρωπαϊκή συνοικία, το επόμενο κτύπημα. Οι εξωτερικές πόρτες των κτιρίων εκεί είχαν κλειδωθεί μέχρι τις 5 το απόγευμα και η επικοινωνία με τα τηλέφωνα πολύ δύσκολη. Με ανοιχτή την τηλεόραση και το ραδιόφωνο – έτυχε να είμαι μόνη στο σπίτι – σφιγγόταν η καρδιά μου μ΄ αυτά που έβλεπα και άκουγα. Προχθές δεν κατέβαινα και η ίδια τις σκάλες του μετρό στο Maelbeek; Τις προάλλες δεν πετούσα από το ίδιο αεροδρόμιο για Αθήνα; Κάθε γωνιά που έβλεπα μου ήταν γνωστή και περπατημένη. Η απόγνωση και η λύπη για τα αθώα θύματα μεγάλη, όσο και η αγωνία για τους δικούς μου ανθρώπους και φίλους που ήξερα, πως ήταν εκεί, έρμαιο, ίσως, σε επόμενα προγραμματισμένα αλλά άνανδρα και στυγερά κτυπήματα. Τόση βία, τόσο μίσος, τόση απανθρωπιά … Δεν με χωρούσε το σπίτι, αλλά και από την άλλη η διαταγή προς όλους τους κατοίκους των Βρυξελλών ήταν, «μείνετε εκεί που είστε και μη κυκλοφορείτε στους δρόμους!».

Είχα μόνο το τηλέφωνο και τα email. Δηλαδή όλους εσάς! Το πρώτο τηλεφώνημα λίγα λεπτά μετά την έκρηξη από το Σαν Ντιέγκο, ο γιός που με αγωνία στη φωνή ρωτούσε αν είμαστε καλά, το δεύτερο από τον αδελφό μου, που κλείνοντας την τηλεόραση να φύγει για την δουλειά του άκουσε για μια έκρηξη στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών. Ήξερε πως το σπίτι μας ήταν κάπου εκεί κοντά … Φυσικά η αδελφή μου από την Αράχωβα, τα αδέλφια μας από το Κεντάκυ, όλες οι παιδικές μου φίλες, η φίλη μου από την Κρήτη, που είχα χρόνια να την ακούσω, θείες και ξαδέλφια, φίλοι αγαπητοί από την Αθήνα, την Αλεξανδρούπολη, την Καβάλα, την Θεσσαλονίκη, την Γερμανία, την Ελβετία, την Αμερική, τον Καναδά.

Την ματιά φρίκης στην τηλεόραση την αντικαθιστούσε ο λόγος αγάπης σας και άντε πάλι από την αρχή. Τόσα μα τόσα λόγια ζεστά συμπαράστασης και αγάπης! Έδιωξαν σιγά-σιγά τον φόβο από την καρδιά μου, που ήταν ανθρώπινος και πέρα για πέρα αληθινός. Όπως ήταν όμως και τα λόγια σας και τα γραφόμενά σας. Σας ευχαριστώ!

Ξέρω πως δεν ζούμε σ΄ έναν κόσμο «αγγελικά» πλασμένο. Ξέρω πως το «κακό» είναι παντού, έτοιμο να χτυπήσει. Χθες στις Βρυξέλλες, σήμερα κάπου αλλού … Χθες μ΄ έπνιγε εμένα ο φόβος και η αγωνία, αύριο ίσως κάποιον άλλον.

Σήμερα, μια μέρα μετά, όλα δείχνουν ήρεμα, είναι όμως; Ίσως, οι περισσότεροι από σας, έχετε μια Αγία Γραφή στο σπίτι σας. Θα σας προέτρεπα, με το θάρρος της αδελφικής αγάπης και φιλίας, να την ανοίξετε και να διαβάσετε όλη την Α’ επιστολή του Ιωάννη, πέντε κεφάλαια είναι όλη και όλη. Οι ίδιες αντιθέσεις και εκεί, για το σκοτάδι και για το Φως που είναι ο Θεός, «το σκότος παρέρχεται και το φως το αληθινόν ήδη φέγγει», είναι γραμμένο. Για το μίσος, που σκοτώνει  και την Αγάπη που είναι ο Θεός και χαρίζει αιώνια ζωή. Για τον φόβο που έχει κόλαση, αλλά που όμως «η τελεία αγάπη» τον διώχνει έξω. Αυτά διαβάζοντας χθες, ηρέμησα. Εσείς με τα τηλεφωνήματά σας και τα μηνύματά σας τα κάνατε πράξη και ουσία και επικοινωνώντας μαζί σας δεν ήμουν πια τόσο μόνη στην αγωνία μου.

Σας ευχαριστώ από καρδιάς!

No tags