Ο τουρισμός είναι, λένε, η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας! Θα συμφωνούσα, αν δεν με χάλαγε η πολιτική επί του θέματος, χρόνια τώρα και από τη στιγμή που μπορούσα να συγκρίνω κάποια πράγματα με αυτά που έβλεπα σε άλλες χώρες.
Γιατί να πρέπει να πληρώσει κανείς 100 Ευρώ το άτομο μόνο για το ακτοπλοϊκό ταξίδι, Πειραιά-Σίφνο; Για την Σκιάθο 80 Ευρώ; Μια πρόχειρη ματιά στις διαφημίσεις ταξιδιών, στις εφημερίδες, με έπεισε, ότι οι υπεύθυνοι για τον τουρισμό στην Ελλάδα είναι, επιεικώς, άσχετοι, ή δεν έχουν πάρει είδηση, ότι οι καιροί άλλαξαν. Είδα να διαφημίζονται τετραήμερα πακέτα για όλους τους ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς, μετά πρωινού και κάποια με ημιδιατροφή, με σχεδόν μόνο την διπλάσια τιμή που θα πλήρωνε κανείς μόνο για την μετάβαση σε κάποιο αιγαιοπελαγίτικο νησί! Κάπου, βέβαια, πήρε το μάτι μου και για ένα τριήμερο στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς, με 180 Ευρώ το άτομο, όλα πληρωμένα, εκτός, φαντάζομαι από το ακτοπλοϊκό εισιτήριο! Βέβαια, όσα τυχόν θα μπουν στον κρατικό κορβανά και στις τσέπες των εφοπλιστών από τα «τσιμπημένα» ακτοπλοϊκά εισιτήρια, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού, θα λείψουν από τον μικροεπιχειρηματία του νησιού, που θα βλέπει τα προϊόντα του να μένουν στο ράφι, το κατάλυμά του να κλείνει και τον τόπο να μαραζώνει.
Γιατί να πρέπει να πληρώσει κανείς κάπου 13 Ευρώ, για να διασχίσει με αυτοκίνητο την γέφυρα, που ενώνει το Ρίο με το Αντίρριο, όταν στην Λισαβόνα, για να περάσει κανείς τον πλωτό ποταμό Τάγο χρησιμοποιόντας μια γέφυρα παρόμοια σε μήκος από αυτή του Ρίου-Αντιρρίου, πληρώνει μόνο 1 Ευρώ και κάτι;
Γιατί να πρέπει να πληρώσει κανείς ένα «μεροκάματο» στα διόδια της Εθνικής (!) Οδού Αθήνα- Θεσσαλονίκη; Ποιοί και με ποιά εξουσιοδότηση διαπραγματεύτηκαν τις συμβάσεις αυτές; Με πλήγωσε το περιστατικό στα διόδια της Μαλακάσας, πριν λίγο καιρό: Από την διπλή νταλίκα, μπροστά μου, με νούμερο κυκλοφορίας γειτονικής χώρας, κατέβηκε άνετος ο οδηγός, σήκωσε την μπάρα και ανενόχλητος ανέβηκε πάλι στο όχημά του και συνέχισε το δρόμο του, χωρίς να πληρώσει το αντίτιμο. Μία σειρήνα άρχισε να σφυρίζει, νόμισα, ότι είναι της αστυνομίας, αλλά αστυνομικό δεν έβλεπα… Και στο διπλανό γκισέ, ένας νεαρός έκανε το ίδιο. Οι πινακίδες κυκλοφορίας ήταν ελληνικές σ΄αυτό το περιστατικό.
Με δεδομένη την πληροφόρηση, ότι κάποια (πολλά για την ακρίβια!) προγράμματα για την ανάπτυξη του τουρισμού χρηματοδοτήθηκαν αδρά από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να μην αναρωτιέται κανείς, πού πήγαν όλα αυτά τα κονδύλια; Ποιοι χάραξαν και χαράζουν την πολιτική της τουριστικής ανάπτυξης για τον τόπο; Ξέφραγο αμπέλι κατάντησε η χώρα;
Θα μου πείτε, ενδεχομένως, «αυτή είναι η Ελλάδα, τι περίμενες!» Θα συμφωνούσα, με βαριά καρδιά και σ΄αυτό το σημείο …
Αλλά κρατάω, μαζί με την σακούλα πορτοκάλια, την αθάνατη ελληνική ψυχή του έλληνα αγρότη, σα γλυκιά ανάμνηση από την τελευταία μου επίσκεψη. Ένα πορτοκάλι του ζήτησα από το κτήμα του, για να δοκιμάσω κι εκείνος άρπαξε μια σακούλα από δίπλα του και την γέμισε ζουμερά πορτοκάλια, που έκοβε εκείνη τη στιγμή. Έβγαλα να τον πληρώσω για να εισπράξω την αποδοκιμασία του με ένα, «Για όνομα της Παναγίας!»
Αυτοί είναι οι έλληνες! Κάποιοι, τέλος πάντων και μακράν πάσης σύγκρισης …
No tags
«Θέλω τον Βέγγο για παππού μου!», είχα διαβάσει, πριν 1-2 χρόνια σε μια εφημερίδα και με είχε εντυπωσιάσει η αυθόρμητη απάντηση του πιτσιρικά σε σχετική ερώτηση της δημοσιογράφου. Κι εγώ θα τον ήθελα, αστειεύεσθε; Φαίνεται, πως στα μύχια του καθενός μας συνυπάρχει το πραγματικό με το φανταστικό, η υποκειμενική επιθυμία με την αντικειμενικότητα. Δεν θα άλλαζα βέβαια με τίποτα τον πραγματικό παππού μου και την συνονόματη γιαγιά μου, που εκείνα τα αξέχαστα καλοκαιρινά απομεσήμερα φρόντιζε, κρυφά από την μαμά, που ανησυχούσε για τον λαιμό μου, να μου χώσει στο χέρι το δίδραχμο για το παγωτό ξυλάκι! Αλλά γι΄ αυτό είναι εδώ οι παππούδες και οι γιαγιάδες, για να παραβαίνουν τα όρια, που δικαίως ή αδίκως θέτουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Ποιος να τιμωρήσει, ποιόν;
Ο Θανάσης Βέγγος, ο συμπαθέστατος κωμικός του ελληνικού κινηματογράφου, έφυγε, τις προάλλες από αυτή την ζωή, φορτωμένος με την αγάπη του κόσμου και μ΄ ένα δάκρυ νοσταλγικό από όλους για τον «αναντικατάστατο», όπως γράφτηκε στον τύπο. Στο Twitter, μάλιστα, αναδείχτηκε το όνομά του στις 10 πρώτες αναρτήσεις, σε σημείο να αναρωτιούνται φίλοι στο εξωτερικό, ποιός είναι …
Η συγκυρία το έφερε να γράφονται αυτές οι γραμμές, στον Πόρο, στο ξενοδοχείο, που είχε γυριστεί η ταινία του, «Τύφλα νάχει ο Μάρλον Μπράντο». Οι τοίχοι του ξενοδοχείου είναι γεμάτοι από τις φωτογραφίες του αθάνατου Θανάση. Έχει μείνει να τον θυμίζει και ο βράχος στην αυλή του ξενοδοχείου, που μπαίνει μες στη θάλασσα, ο ίδιος απαράλλακτα, όπως τότε, όταν γυριζόταν το έργο. Κατέβηκα σήμερα πρωί-πρωί και στάθηκα από εκεί να αγναντεύω το Αιγαίο. Δυο γλάροι προσγειώθηκαν δίπλα μου και άρχισαν τρικούβερτο καβγά για ένα άδειο ψαροκόκαλο. Ήταν τόσο αστείοι, που άθελά μου ξέσπασα σε γέλια. Θύμηση και νοσταλγία, αλλά και κατευόδιο για τον πιο αυθεντικό μας κωμικό, που έφυγε …
Κι εσύ, άγνωστε πιτσιρικά μου, που ήθελες τον Βέγγο για παππού σου, δεν θα έχεις πια μέτρο σύγκρισης! Δεν ξέρω τι είδους παππού είχες ή μπορεί και να μη τον γνώρισες ποτέ, στέρεψε, όμως, το παραμύθι από τη ζωή σου. Χωρίς παππού και γιαγιά, πού να βρεις σήμερα «δράκους» να σε προστατεύουν στις σκανταλιές σου, συνωμότες στα αδιαφιλονίκητα μυστικά σου και καλοκάγαθους συμβουλάτορες στα όνειρά σου, αργότερα!
Μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή, που λέτε, ο παππούς και η γιαγιά! Τυχεροί όσοι τους είχαν και τους έχουν!
No tags
Γιορτάσαμε την Πρωτομαγιά στη θάλασσα με ήλιο και εκλεκτή παρέα. Η φύση στο μεγαλείο της, η φιλοξενία τέλεια, αλλά ήταν ο Λάρυ, το «σίτσου» σκυλάκι της οικογένειας, που μας τρέλανε κυριολεκτικά. Νάταν να λησμονούσαμε μ΄όλα αυτά τα καλά και ευχάριστα και όσα βιώσαμε στην πρωτεύουσα, τις προηγούμενες μέρες, προκειμένου να αποκτήσουμε κλειδάριθμο για την ηλεκτρονική υποβολή της φορολογικής μας δήλωσης!
Η επίσκεψη στην εφορία Κατοίκων Εξωτερικού, στην Μετσόβου, ήταν πάντα και για πολλούς λόγους άκρως τραυματική. Την τελευταία φορά για παράδειγμα, που περάσαμε «δι΄υπόθεσίν μας», όπως μας καλούσαν γραπτώς, έτυχε να την «επισκεφτεί» την ίδια στιγμή και ένας ληστής, αληθινός και με πιστόλι! Ο ταμίας στην προσπάθειά του να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο, κάποια στιγμή διέφυγε της προσοχής του ληστή, άνοιξε την πόρτα βγήκε έξω και την κλείδωσε πίσω του, αφήνοντας μέσα στην αίθουσα 5-6 υπαλλήλους και άλλους τόσους πελάτες παρέα με τον οπλοφορούντα ληστή. Εκείνος στον πανικό του άρχισε να πυροβολεί, έσπασε την κλειδαριά της πόρτας εξόδου και το έσκασε παίρνοντας μαζί του όσα χρήματα βρήκε στο ταμείο. Τρομοκρατημένοι αλλά σώοι αποφασίσαμε τότε να κόψουμε στο εξής τις επισκέψεις μας στο συγκεκριμένο κατάστημα και να κάνουμε την δήλωσή μας πλέον ηλεκτρονικά. Την περασμένη εβδομάδα, λοιπόν, περάσαμε το πρώτο πρωινό μας ανεβοκατεβαίνοντας μεταξύ δευτέρου και τρίτου ορόφου της εφορίας προκειμένου να πέσουμε στον αρμόδιο υπάλληλο για να ενημερωθούμε για τα επόμενα βήματα. Του εξηγήσαμε τις ιδιαιτερότητές μας και μας διαβεβαίωσε, με άνετο ύφος ότι η διαδικασία είναι απλή. Να πάμε σπίτι μας, να κάνουμε ηλεκτρονικά την αίτηση και την άλλη μέρα να πάμε σε όποια εφορία θέλουμε να πάρουμε τον κλειδάριθμο. Έτσι και έγινε. Την άλλη μέρα πήγα μόνη μου να πάρω τον «οικογενειακό» κλειδάριθμο, μιας και ο αρμόδιος υπάλληλος την προηγούμενη, μου τόνισε επισταμένως σε σχετική ερώτησή μου, ότι εγώ, ως σύζυγος, «συμπαρασύρομαι» στην δήλωση του συζύγου και δεν χρειάζομαι ξεχωριστό κλειδάριθμο. Η μία και μοναδική υπάλληλος του τμήματος την άλλη μέρα, μου ζήτησε ειδικό πληρεξούσιο, που φυσικά δεν το είχα, προκειμένου να περιέλθει στην κατοχή μας ο κλειδάριθμος. Στις έντονες διαμαρτυρίες μου περί ελλειπούς ενημέρωσης, που έγιναν ακόμη πιο έντονες, όταν μου «σύστησε» αυστηρά να μη κατηγορώ τον συνάδελφό της, πως μου έδωσε, τάχα, λάθος πληροφορίες την προηγουμένη, εμφανίστηκε στην αίθουσα και ο διευθυντής, ο οποίος αφ΄υψηλού και άκρως βαριεστημένα μου είπε, ότι η υπάλληλος είχε δίκιο και ότι εγώ δεν κατάλαβα καλά την προηγούμενη μέρα. Επ΄ευκαιρία δε κοίταξε πάλι τον φάκελό μας και ανακάλυψε, ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν «συμπαρασύρομαι» στην δήλωση του συζύγου, αλλά πρέπει να κάνω και εγώ αίτηση για προσωπικό κλειδάριθμο. Με έστειλε για την αίτηση σε ένα Ίντερνετ Café, κάπου στην Πατησίων, καθότι η εφορία δεν έχει σύνδεση με το Διαδίκτυο. Η υπάλληλος απ΄την άλλη, ξυνισμένη και με τη δύναμη που της έδινε η εφοριακή εξουσία της, καθώς και η υποστήριξη του προϊσταμένου της, μας πέταξε δυνατά για να το ακούσουν και όλοι οι παριστάμενοι, ότι διέκρινε επί πλέον κάποιες εκκρεμότητες στο φάκελό μας… Ακούστηκε κάπως σαν απειλή και τα βλέμματα των παρισταμένων μας έδειχναν, ότι εμείς είμαστε όντως οι φοροφυγάδες, που ψάχνει εναγωνίως το ελληνικό κράτος!
Γιατί κάθομαι και τα γράφω όλα αυτά αντί να κάνω τη βόλτα μου στους μαγιάτικους αγρούς και τα περιβόλια;
Πρώτον για ενημέρωση, αν τυχόν κάποιος, έστω και καθυστερημένα ζητήσει από την εφορία του κλειδάριθμο, να ξέρει τι τον περιμένει. Θα πρέπει δε να σημειώσω, ότι τουλάχιστον 5 άτομα, όσο είμασταν στην συγκεκριμένη εφορία ήλθαν για να κάνουν παράπονα, ότι και μετά τον κλειδάριθμο το σύστημα τους «πετούσε» έξω και ήθελαν να καταθέσουν, καλού-κακού, την δήλωση γραπτώς.
Δεύτερον γιατί με «πνίγει» το παράπονο για την κατάντια αυτής της χώρας… Σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες που γύρισα, είδα ελάχιστους να εργάζονται και πολλούς, εν ώρα εργασίας να σχολιάζουν με τις ώρες στο τηλέφωνο ή μεταξύ τους, πώς πέρασαν το βράδυ τους ή πού θα πάνε διακοπές! Παντελή απαξίωση του κοινού, που όφειλε να περιμένει! Δεν τους κοστίζει δε τίποτα να σε στέλνουν από «τον Άννα στον Καϊάφα», για μια πληροφορία που τις περισσότερες φορές επιστρέφεις στους ίδιους για να σου την δώσουν.
Τρίτον, ίσως να είχε και δίκιο ο διευθυντής της εφορίας, όταν μας δικαιολογήθηκε, εν κατακλείδι, ότι οι υπάλληλοι δεν προλαβαίνουν να ενημερωθούν γιατί σχεδόν καθημερινά αλλάζουν και οι σχετικοί νόμοι…
Quo vadis, Ελλάδα;
No tags
Μακριά από τις Βρυξέλλες και σε απόσταση ασφάλειας, χιλιάδων χιλιομέτρων, γράφονται αυτές οι γραμμές. Είμαι θεωρητικά στο μάτι του κυκλώνα της κρίσης και του μνημονίου, αλλά συγχρόνως και σε αγαπημένα χώματα. Βρέχει και το κρύο είναι χειμωνιάτικο, παρότι μυρίζει άνοιξη. Κυριακή των Βαΐων σήμερα και στο πατρικό σπίτι ο χαιρετισμός στον ώμο με το κλωνάρι βάγιας σηματοδοτεί την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας, που με συγκινούσε και συνεχίζει να με συγκινεί ιδιαίτερα, όταν βρίσκομαι στον τόπο των παιδικών μου αναμνήσεων. Ο Χριστός, «ο αίρων την αμαρτία του κόσμου», ο Μεγάλος Παρών σε όλη την εβδομάδα των Παθών.
Μια πρωινή βόλτα στα μαγαζιά με προσγείωσε κάπως. «Κομμένη» η κίνηση και οι φίλοι μαγαζάτορες με ρωτούσαν μισοαστεία-μισοσοβαρά, αν τα νέα από τις Βρυξέλλες ήταν για «ομπρός». Ευτυχώς, που οι άνθρωποι εδώ δεν ξέχασαν να επικοινωνούν μεταξύ τους! Όμορφο να σε φωνάζουν με το όνομά σου στο δρόμο που περπατάς για να σου ευχηθούν το καλωσόρισες κι ας έρχεσαι από τις «μισητές Βρυξέλλες», όπως μου τόνισε κάποιος. Αλλά είπαμε, οι Βρυξέλλες είναι χιλιόμετρα μακριά και ούτε εφημερίδα δεν άνοιξα σήμερα. Αντίθετα άνοιξα με λαχτάρα το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μου για να με πλημμυρίσουν κι εκεί τα λόγια καλωσορίσματος από πρόσωπα αγαπημένα στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο. Αχ, τι καλό μου έκανε! Παρά την κρίση, παρά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα, παρά τις δυσκολίες και το αβέβαιο αύριο, κάποιοι μείναν άνθρωποι με ευαισθησίες και έναν καλό λόγο.
Αναλογίστηκα τον Δάσκαλό μου του Δημοτικού, που κάθε φορά που μάθαινε, πώς γύρισα, ερχόταν πρωί-πρωί για καφέ. Όσο εγώ τον έφτιαχνα εκείνος με την ωραία του εκφραστική φωνή μου θύμιζε πάντα το ίδιο:
«Καράβι στα ταξίδια σου θα βρεις λιμάνια χίλια
Θ΄ακούσεις καλωσόρισες από χιλιάδες χείλια.
Το μόνο καλωσόρισες, η μόνη ευχή που πιάνει
Θα την ακούσεις στο μικρό του τόπου σου λιμάνι! Καλώς ήλθες!»
Δάσκαλε έφυγες, στην απουσία μου, και δεν το άκουσα από τα χείλη σου αυτή τη φορά …
No tags
Το γιασεμί, αυτό που μοσκοβολάει δεν ευδοκιμεί στο βορρά. Δεν βλέπω την ώρα να το μυρίσω ξανά στην αυλόπορτα του σπιτιού μου …
Πώς το όνομά του παραπέμπει τελευταίως, σε πόλεμο, επανάσταση, σφαγές, αυτό είναι μια άλλη ιστορία: η ματωμένη ιστορία της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Τυνησία, Αίγυπτος, Αλγερία, Σαουδική Αραβία, Συρία, Ιορδανία, Υεμένη. Ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό.
Δεν γίνονται αμέσως κατανοητά από έναν ευρωπαίο τα αίτια για τις αιματηρές εξεγέρσεις στον πολύπαθο αυτό χώρο. Έτσι σκέφτηκε και το Συμβούλιο των Επισκόπων της Καθολικής Εκκλησίας, της αντιπροσωπείας τους στις Βρυξέλλες και κάλεσαν σε δημόσια συζήτηση, στις 5 Απριλίου, αντιπροσώπους από τα μέρη εκείνα για να συζητηθεί το θέμα της θρησκευτικής ελευθερίας και η κατάσταση των χριστιανών της περιοχής, μεσούσης της επανάστασης του γιασεμιού.
Ακούστηκαν πολλά από τον Καρδινάλιο Naguib, της Καθολικής Κοπτικής Εκκλησίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (μέχρι τώρα νόμιζα, ότι όλοι οι Κόπτες ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι!), αλλά απάντηση στα ερωτηματικά μας δεν πήραμε. Τι απάντηση να πάρεις, όταν ευρωπαϊκά σκεφτόμενος, ρωτάς, αν, επ΄ευκαιρία, θα αλλάξει το σύνταγμα της Αιγύπτου και παίρνεις την απάντηση, πως ναί, αλλά η Σαρία, ο ιερός νόμος του Ισλάμ, θα συνεχίσει να μένει ως πρωτογενής και κύρια πηγή του συντάγματος. Ναι, υπάρχει φτώχεια στην Αίγυπτο, κοινωνικά προβλήματα, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για διωγμό των Χριστιανών, είπε. Και η νύχτα της Πρωτοχρονιάς;
Γύρω στις 59 θρησκευτικές μειονότητες υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της μουσουλμανικής πλειοψηφίας. Όλων τα μάτια είναι στραμμένα εκεί, που δεν ξέρει κανείς το αύριο τι θα φέρει …
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεχείς διακηρύξεις της (γιατί μένει μόνο στις διακηρύξεις …) υπεραμύνεται του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας, ως ακρογωνιαίου λίθου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την περιοχή.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών (World Council of Churches) και το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (Conference of European Churches), μαζί με τη Επιτροπή για τους Μετανάστες στην Ευρώπη (Commission for Migrants in Europe) σε κοινή ανακοίνωσή τους στις 7 Απριλίου, εξέφρασαν την συμπαράστασή τους στον δοκιμαζόμενο από τον εμφύλιο πόλεμο, λαό της Λιβύης και κάλεσαν τα κράτη να ανοίξουν τα σύνορα και να δεχτούν όσους κατατρεγμένους δεν έχουν πιά σπίτι να γυρίσουν.
Πώς να ξαναμυρίσεις γιασεμί, χωρίς να πάει ο νους σου, σ΄όλα αυτά!
No tags
Τι εβδομάδα και τούτη στις Βρυξέλλες! Γέμισε ο τόπος Ελλάδα ακόμα και ο καιρός έβαλε τα καλά του! Γιορτή και παρελάσεις για την Εθνική μας Eπέτειο στην πατρίδα σήμερα, Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες και μάλιστα από τις πιό σημαντικές για τον τόπο μας.
Αλλά ας πάρω τα πράγματα με τη σειρά. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγινε εκδήλωση, προχτές, για τα 2500+1 χρόνια από την θρυλική μάχη του Μαραθώνα. Ήσαν όλοι εκεί ακόμη και οι “γνωστοί“ με τα πανώ διαμαρτυρίας!
«Ευχαριστώ, Θεέ μου, που έχουμε τους Έλληνες», άκουσα τον γάλλο ομιλητή, Guy Féaux de la Croix, να λέει. Γύρισα και κοίταξα την φίλη μου την Σόφη και ένα χαμόγελο γλυκειάς ικανοποίησης σχηματίστηκε στα χείλη μας. «Το πρώτο πράγμα που έμαθα στα βιβλία της ιστορίας ήταν για την δημοκρατία στην Αθήνα», συνέχισε ο γερμανός Hans-Gert Pöttering, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ακούγοντάς τους ένοιωσα όλον τον θαυμασμό τους, τον σεβασμό και την εκτίμησή τους για την Ελλάδα.Το «νικώμεν» του αθηναίου δρομέα λίγο πριν ξεψυχίσει στα πόδια των αρχόντων με εκείνο της επιγραφής στον Τύμβο, αργότερα, «… των χρυσοφόρων Μήδων εστέρησαν την δύναμη …» και όσα ακουγόντουσαν στην αίθουσα για την Ελλάδα έκαναν τα μάτια μας να λάμψουν! Τι στιγμές ηρωικές, τότε! Τι παλικαριά από μια χούφτα ανθρώπους …
Και η παρέλαση συνεχίζεται με τους ήρωες του ΄21, την μνήμη των οποίων τιμά σήμερα όλη η Ελλάδα. Αγαπώ την αλήθεια στην Ιστορία, αλλά αγαπώ και τους μύθους μου, του ΄21. Θέλω τον Καραϊσκάκη και τον τουρκοφάγο Νικηταρά στη μάχη της Αράχωβας, να μείνουν οι ήρωές μου!
Είναι γνωστή βέβαια και η δράση των φιλελλήνων κατά την διάρκεια του Αγώνα για την Ελευθερία. Όσο οι επίσημες κυβερνήσεις τότε δεν φαίνονταν διατεθειμένες και πολύ να βοηθήσουν, τόσο κάποια άτομα, άρχισαν να συμπαθούν τους ταλαίπωρους έλληνες και να καταφθάνουν στην Ελλάδα, ως εθελοντές, ή να γράφουν πύρηνα άρθρα ξεσηκώνοντας τους Ευρωπαίους για τον δίκαιο αγώνα των Ελλήνων. Άλλοι πάλι έγραψαν ποιήματα. Ένας από αυτούς ήταν ο γερμανός ποιητής Wilhelm Müller (1794-1827), που έγραψε ολόκληρο τόμο για τους έλληνες: Τραγούδια των Ελλήνων (Griechenlieder). Δεν τον έχετε προφανώς ακουστά. Ούτε κι εγώ τον είχα. Η αδελφή μου όμως, που «ψοφάει» για κάτι τέτοια μούστειλε το βιβλίο του, σε μετάφραση στα ελληνικά, Χρίστου Οικονόμου, έκδοση Βιβλιοφιλίας, 2008. Σ΄ένα από τα πρώτα του ποιήματα έγραφε:
«Χωρίς τη λευτεριά, τι θα ΄σουνα Ελλάδα;
Χωρίς Ελλάδα, τι θα ΄τανε ο κόσμος;»
Μέρα που είναι σήμερα, είπα, να τα μοιραστώ μαζί σας, μαζί με την «ζεστή» απόφαση της Συνόδου Κορυφής, που ανακοινώθηκε πριν λίγο, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να στηρίξει την Ευρωζώνη και μαζί μ΄αυτή και την Ελλάδα!
Σαν τελευταίο: ο λόγος που έκανε την αδελφή μου να μου στείλει το βιβλιαράκι ήταν, ότι ο Wilhelm Müller είναι και ο ποιητής της «Φλαμουριάς», που μας το έπαιζε ο πατέρας μας στη φλογέρα, όταν είμασταν μικρά, για να μας καληνυχτίσει.
Από τις πιό όμορφες αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων! Απολαύστε το και ίσως σας θυμίσει κάτι …
No tags
Από καιρό την περίμενα μια τέτοια πρωτοβουλία που έλαβε χώρα την Παρασκευή το μεσημέρι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες. Γύρω στα 50 άτομα, έλληνες, ανώτατοι υπάλληλοι στα Ευρωπαϊκά Όργανα οι περισσότεροι, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Γ. Δ. Καραβέλη, μόνιμου υπαλλήλου της Γενικής Γραμματείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην Επιτροπή CRIS του ίδιου Οργάνου, για την χρηματο-οικονομική κρίση. Η εισήγηση και η συζήτηση που ακολούθησε, για μια εναλλακτική πρόταση για το Μνημόνιο, είθε να είναι η αρχή ενός γόνιμου διαλόγου από ανθρώπους που είναι «μέσα στα πράγματα», κατέχουν «το αντικείμενο» και αγαπούν την Ελλάδα! Όχι, μη σας παραξενεύει, δεν αγαπούν όλοι οι Έλληνες την Ελλάδα!
Ευθύς εξ αρχής λοιπόν, βιάζομαι να δώσω απάντηση στο «γιατί;» της συνάντησης, με τα λόγια του ίδιου του εισηγητή: «Το όραμα για μια διαφορετική Ελλάδα το οφείλουμε στα παιδιά μας και δεν έχουμε δικαίωμα να τους αφαιρέσουμε την ελπίδα στο μέλλον».
Κοινός τόπος είναι, ότι η χώρα μας βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου. Καθημερινά λαμβάνονται νέα μέτρα για συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις, λόγω Μνημονίου, αλλά ο κατήφορος δεν λέει να σταματήσει. Το 2014 το χρέος θα φτάσει στο 150% του εθνικού μας εισοδήματος! Θα ζούμε δηλαδή για χρόνια ακόμη με δανεικά! Το ζοφερόν της σημερινής κατάστασης δεν χρειάζεται να το επαναλάβω …
Η εναλλακτική πρόταση που συζητήθηκε αφορούσε σε άμεσες αλλαγές, στους θεσμούς της Πολιτείας, στο φορολογικό σύστημα και στο αναπτυξιακό, γιατί το οικονομικό πρόβλημα της χώρας είναι βαθύτατα πολιτικό! Μια απλή ερώτηση: Χρειάζονται οι πολίτες και τους 300 βουλευτές για να τους αντιπροσωπεύουν στην Βουλή, όταν το Σύνταγμα ορίζει τον ελάχιστο αριθμό βουλευτών σε 200 και τον μεγαλύτερο σε 300; Συνταγματικώς η αλλαγή είναι εφικτή αλλά θα την θελήσουν τα κόμματα; Πέρα απ΄αυτό, θα θελήσουν οι πολιτικοί μας να γίνουν «ίσοι μεταξύ ίσων» χωρίς την περίφημη ασυλία τους, χωρίς τα ιδιαίτερα προνόμια τους; Θα θελήσουν την κάθαρση ειλικρινώς; Για το φορολογικό προτάθηκε ένας νέος και μοναδικός νόμος που θα καταργεί όλη αυτή την αρμάδα νόμων που ισχύουν σήμερα, που θα μείνει σε ισχύ τουλάχιστον για 5 χρόνια και που θα βασίζεται στη φορολογία, κυρίως, κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων. Το γνωρίζατε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που το 82% των κατοίκων της έχει ιδιόκτητη κατοικία και τουλάχιστον ένα εξοχικό; Μπορεί η περίπτωση «Βουλγαράκη» με τα 45 διαμερίσματα, που απέκτησε, όπως έγραψε ο ελληνικός τύπος, κατά την διάρκεια της πολιτικής του καριέρας για να τα «αφήσει» στα 4 παιδιά του να είναι κραυγαλέα αλλά όχι μοναδική! Όσο για το αναπτυξιακό πρόβλημα της Ελλάδας θα πάρει μέρες για να συζητηθεί. Εδώ χρειάζεται κυριολεκτικά αλλαγή πλεύσης, για την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα για παράδειγμα. Θα θυμάστε ασφαλώς εκείνη την διαφήμιση των τραπεζών για την παροχή δανείου για τις διακοπές! Απ΄την άλλη μένουν στα αζήτητα, λόγω κακής ή ανύπαρκτης εκ μέρους του κράτους προώθησης, μοναδικά ελληνικά γεωργικά προϊόντα για εξαγωγή, στα οποία πλεονεκτούμε συγκριτικά έναντι άλλων χωρών.
Έτσι συζητήθηκαν προτάσεις και πάρθηκαν αποφάσεις και ένα είναι σίγουρο, ότι αυτές δεν θα μείνουν στις Βρυξέλλες! Προς το παρόν, εσύ κι εγώ, οι απλοί πολίτες, είναι καιρός ν΄αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, να ερευνούμε και να ενεργοποιούμαστε.
Το Μνημόνιο είναι το παρόν! Το μέλλον, όμως είναι στα χέρια μας: Χρεοκοπία; Επαναφορά στο σύστημα «δραχμή»; Επ΄αυτού στο επόμενο!
No tags
Από τη μέρα που «έκλεισε» η καθημερινή εφημερίδα του πατέρα μου παρελαύνουν στο πατρικό μου όλων των αποχρώσεων και απόψεων δημοσιογράφοι. Ο περιπτεράς της γωνίας έχει βαλθεί να τον ενημερώνει σφαιρικά, δημοκρατικά και με ποικιλία, προσφέροντάς του κάθε μέρα και διαφορετική εφημερίδα. Για καλή μου τύχη, ο πατέρας μου από μόνος του δεν πετάει ποτέ έντυπο υλικό! Ξεφύλλισα, λοιπόν, τις εφημερίδες της ζωής μου, την τελευταία εβδομάδα και δεν ήμουν και εκτός θέματος …
Στις αρχές του περασμένου μήνα, είχε λάβει χώρα στις Βρυξέλλες, στο Café Crossfire, μια συζήτηση με τίτλο, «Οφείλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να προσπαθήσει να σώσει τον ποιοτικό Τύπο της Ευρώπης;». Η εκδήλωση έγινε με την φροντίδα της οργάνωσης, «Οι Φίλοι της Ευρώπης», με την παρουσία των αρμοδίων επί του Τύπου ευρωβουλευτών, αρκετών πανεπιστημιακών και προέδρων ενώσεων δημοσιογράφων σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ήταν μια μεστή συζήτηση με μεγάλη απήχηση στο κοινό, που «θυσίασε» γι΄αυτό το μεσημεριανό του διάλλειμα.
«Οι Φίλοι της Ευρώπης» είναι ένας σύλλογος, στις Βρυξέλλες, που διοργανώνει συνέδρια, συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και κάθε είδους ενημερωτικές συναντήσεις, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στα μέλη του αφενός, να συναντήσουν και να συζητήσουν με προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, των επιχειρήσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών και σε αξιωματούχους των Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφετέρου, να παρουσιάσουν άμεσα την πολιτική και τους στόχους της Ένωσης σε διάφορους τομείς. Οι μισοί από τους καλεσμένους προέρχονται, συνήθως, από τα κράτη μέλη. Έτσι επιτυγχάνεται ένα «δούναι-λαβείν», που μόνο όφελος και στις δυο πλευρές μπορεί να αποφέρει και φυσικά προς το κοινό καλό.
Εκτός από τα γνωστά και «εκ των ων ουκ άνευ» για τον Τύπο, για το θεμελιώδες δικαίωμα, δηλαδή στην ελευθερία του λόγου και για την απαγόρευση περιορισμών στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, αναλύθηκε εκτενώς και η ανάγκη για την ποιότητα στον Τύπο. Προς μεγάλη μου δε τέρψη, με τον όρο «Τύπος» δεν περιορίστηκε η συζήτηση στον έντυπο μόνο, αλλά τονίστηκε η όλο και αυξανόμενη σημασία στις on line δραστηριότητες και βεβαίως στα blogs. Μάλιστα την στιγμή που οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εφημερίδες και τα περιοδικά εμφανίζονται πλέον ηλεκτρονικά και ζητούν από τους αναγνώστες, άμεσα, την γνώμη τους για τα γραφόμενα, συζητήθηκε, μήπως οι καιροί απαιτούν και μια διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος; Αναμφισβήτητα, η ποιότητα είναι το ζητούμενο και η απάντηση στο αρχικό ερώτημα δεν θα μπορούσε παρά να είναι θετική, γιατί η ποιότητα στον Τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, είναι απαραίτητη για την δημοκρατία. Για να μη αναλώνεται αυτή στα μικρά και ασήμαντα …
Σε σχετική ερώτηση, αν είναι δυνατό να ταξινομηθούν ποιοτικά οι ευρωπαϊκές εφημερίδες και τα περιοδικά, ώστε να μπορεί εύκολα κανείς να κάνει τη σύγκριση, η απάντηση που δόθηκε ήταν, ότι δεν υπάρχουν καλές ή κακές εφημερίδες, αλλά μόνο καλοί ή κακοί δημοσιογράφοι! Και γι΄αυτό ευθύνεται κατά πρώτον το κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά.
Κοιτάζοντας το βουνό των ελληνικών εφημερίδων στο πλάι μου και με νωπό ακόμη το αποτύπωμα του περιεχομένου τους στο μυαλό μου δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω! Πολύς ο όγκος και ο αριθμός και «πνίγεται» η ποιότητα …
No tags
Έχω μια ιδιαίτερα στενή σχέση με το ποδόσφαιρο αλλά κάθε τέσσερα χρόνια, που μπορώ, χωρίς να προκαλώ «οικογενειακά δράματα» να είμαι φανατική μιάς ομάδας, της Εθνικής Ελλάδας! Δεν με ενδιαφέρουν τα ντέρμπι των «αιωνίων αντιπάλων» και απεχθάνομαι τους οργανωμένους και οργισμένους «φιλάθλους». Σκηνές χουλιγκανισμού σαν κι αυτές που είδαμε πρόσφατα σε δελτία ειδήσεων της ελληνικής τηλεόρασης, τις θεωρώ κατάντια!
Εγώ άλλα θυμάμαι: Βρυξέλλες 2004. Τελικός, Ελλάδα-Πορτογαλία, για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Tην λήξη του αγώνα την ακούσαμε μπαίνοντας ήδη στο αυτοκίνητο με κατεύθυνση το κέντρο των Βρυξελλών. Χωρίς να μας το πει κανένας και χωρίς να ξέρουμε και οι ίδιοι το γιατί …
Στην Avenue de Tervuren, την μεγαλόπρεπη λεωφόρο, που οδηγεί στο κέντρο της πόλης, είδαμε τα πρώτα αυτοκίνητα με τις ελληνικές σημαίες να πετάγονται από τους κάθετους δρόμους και να ξεσηκώνουν τον κόσμο με τα κορναρίσματα. Ο γιός, θυμάμαι, επέμενε να γυρίσουμε σπίτι να πάρουμε έστω κι ένα ασπρογάλαζο σεντόνι να το βγάλουμε κι εμείς να ανεμίζει από τα ανοιχτά παράθυρα, όταν του εξήγησα, ότι δεν προνόησα για την ελληνική σημαία κατά την μετακόμιση! Αλλά προχωρήσαμε συνεπαρμένοι και μαζί με τους άλλους φτάσαμε ως τον κεντρικό σταθμό, γιατί από κει και μετά η αστυνομία και προς διευκόλυνσή μας είχε κλείσει τους δρόμους! Αφήσαμε το αυτοκίνητο και τραβήξαμε κι εμείς πεζοί, όπου μας έσερνε το πλήθος. Καταφέραμε να φτάσουμε στo ιστορικό κέντρο της πόλης, στην πλατεία της Bourse, όπου άνθρωποι επάνω στα σκαλιά και στις κολόνες ανέμιζαν ελληνικές σημαίες και τραγουδούσαν τον εθνικό ύμνο. Κάτι σαν 25η Μαρτίου, αλλά παλιάς κοπής …
Είδα στο πλήθος έλληνες και κύπριους πρέσβεις και προξένους με τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους ακόμα και την τότε Ελληνίδα Επίτροπο, Άννα Διαμαντοπούλου, με τον μικρό της γιό, έλληνες και ελληνίδες κάθε ηλικίας, κουστουμαρισμένους ευρωβουλευτές και σοβαρούς ευρωυπαλλήλους. Όλοι ήταν παρόντες στο πανηγύρι, στο κέντρο των Βρυξελλών, που είχε κλείσει για ένα απόγευμα για να μπορούν οι έλληνες του Βελγίου και οι φίλοι τους να γιορτάσουν την νίκη της εθνικής τους ομάδας. Δεν ξανάχε γίνει αυτό για καμιά άλλη χώρα, μας είπαν, ούτε και στα χρόνια από τότε ξανάγινε!
Ήταν κάτι αλλιώτικο και αξέχαστο για όσους το ζήσαμε. Με τις Βρυξέλλες, για ένα ολόκληρο απόγευμα και το βράδυ μετά, να ζουν σε ρυθμούς ελληνικούς και πνιγμένες στη γαλανόλευκη και τον κόσμο ειρηνικό και ενωμένο σε μια φωνή και ένα σύνθημα: «Ελλάδα! Ελλάδα!»
Πού τα θυμήθηκα αυτά τα περασμένα μεγαλεία;
Βρεθήκαμε τις προάλλες στην Πορτογαλία, στην Λισαβόνα, για ένα συνέδριο. Μετά από όλο το πρόγραμμα και στο λίγο χρόνο που είχε απομείνει, ενέδωσα στην επιμονή της κόρης αυτή τη φορά, να πάμε και στο στάδιο της Βenfica, εκεί που τον Ιούλιο του 2004 το όνειρο έγεινε πραγματικότητα, η Ελλάδα νίκησε την Πορτογαλία και έγινε για πρώτη φορά η πρωταθλήτρια Ευρώπης στο ποδόσφαιρο!
Με 2,50 Ευρώ το άτομο, μιά ευγενέστατη κοπελίτσα μας ξενάγησε στα ενδότερα και στις κερκίδες. Μόνο στο γκαζόν δεν μας επέτρεψε να πατήσουμε. Θαύμασα τα όμορφα καθίσματα «σαλονιού» στις κερκίδες, τους καθαρούς τοίχους, την όλη ατμόσφαιρα, που έδειχνε σεβασμό στο άθλημα. Μου ξέφυγε, ότι είμαστε έλληνες, γι αυτό και η σπουδή στις φωτογραφίες. Αναμνήσεις γαρ, συμπλήρωσα απολογητικά … «Μα είσασταν οι καλύτεροι, τότε», απάντησε εκείνη χαμογελώντας.
Αυτό το «τότε», λοιπόν, θυμήθηκα με νοσταλγία και το αφιερώνω για αναπόληση σε όλους τους πραγματικούς φίλους του αθλήματος και ξέρω ότι είναι πολλοί αυτοί που διαβάζουν αυτές τις γραμμές! Είχε και καλύτερες στιγμές το ελληνικό ποδόσφαιρο και σίγουρα θα ξανάρθουν!
Μια απορία μου μένει μόνο: Γιατί στο εξωτερικό, ακόμη και στην ξέφρενη χαρά μας, είμαστε πάντα «τύπος και υπογραμμός»;
No tags
Στις 25 Ιανουαρίου με προσκάλεσαν φίλοι να επισκεφτώ μια εκδήλωση του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Περιφερειών για την προβολή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων από διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Ολόκληρος ο πέμπτος όροφος του κτηρίου της Επιτροπής των Περιφερειών, στις Βρυξέλλες, είχε μετατραπεί σε ένα περιβόλι χρωμάτων και γεύσεων. Η συμμετοχή της Κρήτης, ως Περιφέρεια, ήταν η μοναδική παρουσία από την Ελλάδα, ανάμεσα σε 26 άλλες από την Γαλλία, την Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Ρουμανία, Κροατία και Πολωνία.
Έτρεξα με λαχτάρα, κατά πρώτον, στην ελληνική γωνιά. Στον πάγκο κάτω δεξιά, δύο μεγάλες βαθειές λεκάνες με τριμένο στον τρίφτη τυρί, νομίζω γραβιέρα, που ο καθένας μπορούσε να το δοκιμάσει, αν έχωνε, βέβαια, τη χούφτα του μέσα! Πίσω 2-3 μπουκάλια με λάδι, κλειστά. Παραδίπλα μπουκάλια με κρασί κρητικό, ευτυχώς αυτά ανοιχτά. Στο αριστερό μέρος του πάγκου μια στίβα με χαρτιά και διαφημιστικά για την κρητική διατροφή στα ελληνικά και στα αγγλικά. Δίπλα τους μια μισάνοιχτη σακούλα με κρητικά παξιμάδια στην πλαστική τους συσκευσία και στη συνέχεια ένα μπολάκι με ελιές Αμπαδιάς Ρεθύμνης. Πίσω από τον πάγκο μια κοπελίτσα αμίλητη και φανερά έξω από τα νερά της. Ο πάγκος είχε επί πλέον την ατυχία να βρεθεί ανάμεσα στην ιταλική Τοσκάνη και στην γαλλική Βρετάνη. Συχωρέστε μου τον πειρασμό, αλλά στον πάγκο της Τοσκάνης, δεξιά, βιάστηκα να βουτήξω την μπουκίτσα το ψωμάκι, που μου πρότεινε η ευγενική ιταλίδα, σ΄ένα από τα τρία μπολάκια με λάδι, που ήταν καλαίσθητα τοποθετημένα μπροστά μου, για να της πω την προτίμησή μου. Η παρμεζάνα σε κομματάκια, παραδίπλα, περίμενε να την δοκιμάσω μαζί με άλλες τοπικές λιχουδιές. Την ιταλική σημαιούλα, επάνω στο κομματάκι το τυρί, μπορούσα να την κρατήσω για ενθύμιο, συμπλήρωσε η κοπελιά χαμογελώντας.
Στον πάγκο της Βρετάνης, αριστερά, δεν πίστευα στα μάτια μου. Ένας σεφ με τα όλα του, σκούφο, άσπρη ποδιά κλπ., ήλθε δίπλα μου, με δύο στρείδια ολόφρεσκα στο χέρι του, τα άνοιξε, έσταξε δυό σταγόνες λεμόνι μέσα και μου τα πρόσφερε, με όση γαλλική φινέτσα μπορεί κανείς να το κάνει αυτό. Ξέρω, δεν τρελαίνονται και όλοι για τα οστρακοειδή, αλλά περί ορέξεως …
Αν είχα να διαλέξω εκείνο το βράδυ τις καλοκαιρινές μου διακοπές σε συνδιασμό με τις γαστρονομικές μου επιθυμίες, σίγουρα θα το είχα πρόβλημα, Τοσκάνη ή Βρετάνη; Σε τι διλήμματα μπορεί να σε φέρει μια μπουκίτσα ψωμί στο λαδάκι και η φινέτσα ενός σεφ …
Το μάτι αγκάλιαζε τα χρώματα στους άλλους ξένους πάγκους και όσα δεν γεύτηκα, εκείνο το βράδυ, τα πήρα στη μνήμη μου και ευφράνθηκε η καρδιά μου. Μόνο στον δικό μας πάγκο, της Κρήτης, ένοιωσα την μιζέρια, την προχειρότητα και τον κάποιο «ωχαδερφισμό». Και θύμωσα! Θύμωσα μ΄όλους αυτούς που εκούσια ή ακούσια δείχνουν μια τέτοια εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Εικόνα που δεν εμπνέει και δεν σε καλεί να γνωρίσεις τη χώρα. Και είμαι σίγουρη ότι κάπως έτσι θα σκέφτονταν και οι εκατοντάδες ευρωπαίοι επισκέπτες της εκδήλωσης εκείνο το βράδυ του Γενάρη στις βροχερές Βρυξέλλες. Θύμωσα με όλους αυτούς τους αρμόδιους αναρμόδιους που αβασάνιστα φτωχαίνουν την Ελλάδα. Γιατί η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος, με του «Αβραάμ και του Ισαάκ» τα αγαθά. Με λάδι κεχριμπάρι, που μένει σε κλειστά μπουκάλια και μοναδικά ροδάκινα που κάποιες φορές βέβαια κάποιοι τα στέλνουν στις χωματερές. Πού ήταν τα σύκα Βραβρώνας, Κύμης, Καλαμάτας; Η σταφίδα Ηλείας και η Κορινθιακή; Το φυστίκι Αιγίνης και ο Κρόκος Κοζάνης; Όλα αυτά είναι καθαρά ελληνικά προϊόντα και δεν τα είδα σε κανέναν άλλον πάγκο εκείνο το βράδυ. Τι να πρωτοκάνουν και οι φτωχές ελίτσες της Αμπαδιάς μόνες τους στις Βρυξέλλες …
Αγαπημένη φίλη Π., όταν μας φιλοξένησες στον όμορφο τόπο σου, γευτήκαμε, χαρήκαμε και θυμόμαστε μια άλλη Κρήτη, την Κρήτη των χρωμάτων, την Κρήτη της καρδιάς σου!
No tags