Πίστευα, πως θα ήταν ένα από τα συνηθισμένα μεσημεριανά γεύματα με συζήτηση, σ΄αυτό που καλούσε η Μόνιμη Αντιπροσωπεία του γερμανικού Κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, στις Βρυξέλλες. Από τη μια η ασταμάτητη βροχή όλο το πρωί και από την άλλη οι ειδήσεις στο ραδιόφωνο, ότι, λόγω της Συνάντησης Κορυφής των Επτά, όλοι οι δρόμοι στο κέντρο της πόλης θα ήταν κλειστοί, έκαναν τις μετακινήσεις προβληματικές κι εμένα να αμφιταλαντεύομαι στην απόφαση. Όμως, ομιλητής της συνάντησης ήταν έλληνας της Γερμανίας, ο καταξιωμένος σκηνοθέτης, Κώστας Παπακωστόπουλος και το θέμα του, η επικείμενη παράσταση των Ευμενίδων του Αισχύλου, στις Βρυξέλλες, από το Ελληνογερμανικό Θέατρο Κολωνίας, του οποίου είναι και ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Ήταν πλέον θέμα εθνικό!

Eδώ που τα λέμε θα έχανα, αν είχαν νικήσει οι Επτά και η βροχή! Και για έναν ακόμη λόγο: Δυο νέοι έλληνες καλλιτέχνες της Διασποράς, η Αρετή Προσήλια στο πιάνο και ο Δήμος Βουγιούκας στο ακορντεόν, πλαισίωναν άριστα, με τα μουσικά κομμάτια που είχαν διαλέξει, την εκδήλωση. Το αυτί μου έπιανε του κόσμου τα επαινετικά λόγια, τόσο για τη μουσική όσο και για την ομιλία, που έγινε σε άπταιστα γερμανικά. Θαρρώ πως ήμουν η μόνη ελληνίδα ανάμεσα στο αυστηρά γερμανικό ακροατήριο. Σήκωσα έτσι μόνη μου την περηφάνια της ελληνικής καταγωγής μας, για τα όσα ακούστηκαν!

Η συζήτηση με τον σκηνοθέτη, στο τέλος, ήταν απόλαυση. Γιατί να μη διδάσκονται και να μη συζητούνται στα σχολεία έργα, όπως αυτό του Αισχύλου, ήταν η απορία του, που έγινε και δική μου. Δεν είναι στο μέλημά του να παρουσιάζει απλά μια αρχαία τραγωδία, είπε, αλλά να μεταφέρει το μήνυμά της στο σήμερα, στο χώρο που ζούμε, τον ευρωπαϊκό.

Οι αρχαίες Ερινύες, που μάτωναν την ψυχή του μητροκτόνου Ορέστη και δεν τον άφηναν να ησυχάσει, μεταλλάχτηκαν σε Ευμενίδες, μετά την προσφυγή του στην Αθήνα και την αθωωτική απόφαση, που έλαβε εκεί. Το Άργος και οι Δελφοί είχαν αποφασίσει τη θανατική ποινή για το μεγάλο του κρίμα. Η Αθήνα, όμως, άφησε τους πολίτες της να αποφασίσουν, όπως ακριβώς και ο Κώστας Παπακωστόπουλος αφήνει στο τέλος, τους θεατές να δικάσουν. Η συλλογική αθωωτική απόφαση των Αθηναίων Πολιτών ήταν λυτρωτική για τον Ορέστη τότε. Η Τυραννία έδυε και στην ανατολή αχνοφεγγόταν ήδη το νέο πολίτευμα, η Δημοκρατία. Οι αυθαίρετες ανθρώπινες αποφάσεις του ενός ανδρός έδιναν την θέση τους, στους νόμους του Δήμου. Η απολυταρχική κοινωνία μεταλλασσόταν σε μια ευνομούμενη Πολιτεία. Το έργο γράφτηκε εκεί στα 458 π.Χ. και είναι η απαρχή της ιδέας του Κράτους Δικαίου στο χώρο της σημερινής Ευρώπης αλλά και σε ολόκληρο τον Δυτικό Πολιτισμό! Πόσοι το γνωρίζουν αυτό;

Το μήνυμα; Όχι πια εκδίκηση! Όχι στεγνή καταδίκη! Όχι στον νόμο του «οφθαλμός αντί οφθαλμού»! Για να πάψουν οι τύψεις συνείδησης και να αρθεί το αδιέξοδο. Να δοθεί η ευκαιρία στον «κατηγορούμενο» να απολογηθεί. Να αρχίσουν να ισχύουν νόμοι, που δεν εξαλείφουν, βεβαίως, το έγκλημα, αλλά προκρίνουν την ευμένεια! Να ανασάνει η ψυχή γιατί ανοίγει ο δρόμος του ελέους!

Αλλά, τι από όλα αυτά μπορεί να αντιληφθεί ο σημερινός άνθρωπος, με το παραφουσκωμένο Εγώ του, αναρωτήθηκε στο τέλος ο ομιλητής. Για άλλα αναλώνεται, για άλλα ζει και αγωνίζεται σήμερα ο μέσος ευρωπαίος.

Μήπως κινδυνεύει η Ευρώπη;

No tags

3 comments

<< YPRES

Για μια άλλη Ευρώπη >>