Ήταν στο πλαίσιο ενός διεθνούς συνεδρίου, που επισκέφτηκα την Χάλκη, στην Προποντίδα. Είναι το δεύτερο από τα Πριγκιποννήσια σε έκταση και πληθυσμό νησί. Στον έξω κόσμο είναι περισσότερο γνωστή χάρη στην Θεολογική Σχολή, που βρίσκεται στο χώρο της Μονής της Αγίας Τριάδας και άρχισε να λειτουργεί το 1844 με σκοπό τη στελέχωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με ιερείς. Την έκλεισαν οι τουρκικές αρχές το 1971, λίγο μετά το πραξικόπημα εκείνης της χρονιάς, όταν ένας νέος νόμος απαγόρευσε την παροχή ανωτάτης εκπαίδευσης στη χώρα από ιδιώτες. Στην πλούσια βιβλιοθήκη της Μονής φυλάσσονται πολύτιμα βυζαντινά χειρόγραφα του 18ου αιώνα, όσα βέβαια δεν πήραν μαζί τους οι ξένοι περιηγητές, κατά την πάγια τακτική τους, φεύγοντας. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σήμερα στην Οξφόρδη.
Η θέα από κει πάνω είναι μαγευτική, το μάτι φτάνει και αγκαλιάζει όλη την Κωνσταντινούπολη. Η πρόσβαση από το λιμάνι είναι μόνο με άμαξα που σέρνουν τα άλογα μιας και στο νησί δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία αυτοκινήτων. Εντυπωσιακές είναι οι ξύλινες επαύλεις στους πρόποδες του λόφου της Αγίας Τριάδας. Ανήκαν σε πλούσιες μεγαλοαστικές οικογένειες της Κωνσταντινούπολης, που παραθέριζαν στο νησί. Άλλες εποχές, άλλοι κόσμοι…
Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής αποτελεί επίμονο αίτημα τόσο της Ομογένειας όσο και της εξωτερικής ελληνικής πολιτικής. Η απόφαση της Διάσκεψης Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (ΚΕΚ), με έδρα τις Βρυξέλλες, να διοργανώσει συνέδριο με θέμα, «Προώθηση και προστασία του Θεμελιώδους Δικαιώματος της Θρησκευτικής Ελευθερίας για όλους», στην Χάλκη δεν ήταν διόλου τυχαία, αλλά εντός του πλαισίου αλληλεγγύης και συμπαράστασης των διαφόρων εκκλησιαστικών αποχρώσεων της Ευρώπης μεταξύ τους και η παρουσία όλων ανεξαιρέτως των εκκλησιών ήταν άκρως ενθαρρυντική.
Πολύπαθα τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και απανταχού καταπατημένα. Η ιδιαίτερη έκφανσή τους, όμως, αυτή της Θρησκευτικής Ελευθερίας, αποκτά μια άλλη βαρύτητα, όταν συζητείται εντός των συνόρων μιας χώρας, που κατά το σύνταγμά της είναι λαϊκό κράτος, με σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού να ανήκει όμως σε μια συγκεκριμένη θρησκεία. Η σύγκρουση ανάμεσα στην άυλη και εξιδανικευμένη ιδέα της Θρησκευτικής Ελευθερίας και σε αυτή της εφαρμογής της σε τόπο και χρόνο, αναπόφευκτη και όχι μόνο στη συγκεκριμένη χώρα. Όμως υπάρχει πρόοδος και σ΄αυτό το πεδίο, όπως απέδειξαν περίτρανα οι ομιλίες και οι συζητήσεις από ειδήμονες διεθνούς καταξίωσης στο αντικείμενό τους. Το λιθαράκι τέθηκε, η φλόγα ζωντάνεψε, όπως και στο εκκλησάκι της Σχολής, αυτές της μέρες, στην κοινή δέηση και προσευχή των συνέδρων.
Ξεχνιούνται κάποια πράγματα μόνο όταν λησμονούμε να τα συζητάμε …
No tags